Thành công và những thách thức trong cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em

ND - Sức khỏe của trẻ em là sự quan tâm sâu sắc của mỗi gia đình. Tình trạng dinh dưỡng trong những năm đầu cũng là nền tảng quan trọng của sức khỏe trong cả cuộc đời. Ở Việt Nam, tình trạng dinh dưỡng của trẻ em còn nhiều vấn đề trầm trọng vì ảnh hưởng bởi nhiều năm chiến tranh và kinh tế thấp kém. Năm 1985 cứ hai trẻ em Việt Nam thì có một trẻ bị suy dinh dưỡng và điều đó ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tăng tỷ lệ mắc bệnh và tăng nguy cơ tử vong.

Đứng trước vấn đề nghiêm trọng đó, giảm suy dinh dưỡng trẻ em, nâng cao tình trạng dinh dưỡng đã được chỉ rõ trong nghị quyết của Đại hội Đảng, nghị quyết của Quốc hội và là một chỉ tiêu quan trọng của phát triển xã hội của đất nước. Các can thiệp phòng chống suy dinh dưỡng ở Việt Nam đã được triển khai rất sớm và từ năm 1998 đã trở thành một dự án thuộc chương trình mục tiêu y tế quốc gia. Chính phủ đã giao cho Bộ Y tế đóng vai trò nòng cốt với sự tham gia của các viện, vụ, các bệnh viện và hệ thống y tế địa phương gồm sở y tế, trung tâm sức khỏe sinh sản, trung tâm y tế dự phòng, y tế dự phòng tuyến huyện, trạm y tế xã và y tế thôn bản.

Trong mười năm qua, hoạt động phòng chống suy dinh dưỡng đã được triển khai tại 100% xã phường trên cả nước và trở thành một hoạt động xã hội với sự phối hợp của ngành y tế, các bộ ban ngành và chính quyền địa phương các cấp và nhiều tổ chức xã hội trong nước và quốc tế. Các hoạt động bao gồm chăm sóc dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em, giáo dục truyền thông cho phụ nữ mang thai, bà mẹ có con dưới năm tuổi, theo dõi đánh giá tình trạng dinh dưỡng trẻ em và triển khai các can thiệp phục hồi dinh dưỡng cho trẻ em suy dinh dưỡng ở vùng miền núi, vùng khó khăn. Với nhiều nỗ lực và cố gắng đó, Việt Nam đã đạt được những thành tích quan trọng trong giảm suy dinh dưỡng trẻ em, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân của trẻ em dưới năm tuổi từ 38,7% (năm 1998) xuống còn 18,9% (năm 2009). Trên 1,5 triệu trẻ em thoát khỏi tình trạng suy dinh dưỡng. Kết quả này đã vượt mức kế hoạch đề ra trong nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ mười (giảm xuống dưới 20% vào năm 2010).

Bên cạnh những thành tích cơ bản về giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, Việt Nam vẫn tiếp tục đối mặt với những vấn đề về dinh dưỡng trẻ em rất nghiêm trọng. So với các nước khác trong khu vực, chúng ta mới chỉ tập trung đến giảm suy dinh dưỡng về cân nặng, chưa có đủ điều kiện về nguồn lực để triển khai các can thiệp giảm suy dinh dưỡng thấp còi. Bên cạnh đó, các can thiệp phục hồi dinh dưỡng cho trẻ bị suy dinh dưỡng nặng, phòng chống thừa cân béo phì và dinh dưỡng trong hệ thống trường học cũng chưa có điều kiện để triển khai đầy đủ. Nếu nhìn vào các vấn đề dinh dưỡng ở trẻ em, chúng ta có thể thấy các vấn đề là nghiêm trọng, đa dạng và dàn trải ở tất cả các địa phương trên cả nước.

Về chiều cao của trẻ em Việt Nam: Hiện tại tỷ lệ suy dinh dưỡng về chiều cao của trẻ em còn là một vấn đề hết sức nghiêm trọng với 31,9% trẻ em bị suy dinh dưỡng về chiều cao (năm 2009). Suy dinh dưỡng thấp còi là một dạng suy dinh dưỡng mãn tính, để lại hậu quả lâu dài về thể chất khi trưởng thành, dễ mắc phải các bệnh khi trưởng thành như: thừa cân béo phì, đái tháo đường... Tổ chức y tế thế giới đã khuyến nghị hai nhóm đối tượng quan trọng cần được tăng cường dinh dưỡng để giảm suy dinh dưỡng thấp còi là phụ nữ mang thai và trẻ em dưới hai tuổi. Giảm suy dinh dưỡng thấp còi sẽ trực tiếp cải thiện tầm vóc, thể lực, cải thiện giống nòi người Việt Nam.

Những can thiệp phục hồi dinh dưỡng cho trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng là rất cần thiết để bảo đảm sự sống, giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em. Việc chăm lo đến dinh dưỡng cho trẻ em ở các vùng thiên tai bão lũ cũng cần có những chiến lược và can thiệp đặc hiệu, các sản phẩm đầy đủ chất dinh dưỡng phải được coi là ưu tiên hàng đầu trong cứu trợ cho người dân, đặc biệt là cho trẻ em, đối tượng đang trong giai đoạn phát triển và cần được quan tâm nhất.
Vấn đề thừa cân béo phì ở trẻ em đang tăng nhanh, tỷ lệ này chung trên cả nước ở trẻ em từ 0 đến năm tuổi đã ở mức 5%. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh tỷ lệ này đã ở mức 9 đến 12%. Đây là một vấn đề mà các nước phát triển trên thế giới đang phải đối mặt và nếu chúng ta không sớm khởi động các giải pháp và can thiệp thì việc tăng lên các bệnh mãn tính không lây ở người trưởng thành liên quan đến dinh dưỡng như cao huyết áp, đái tháo đường, ung thư... sẽ đến trong một tương lai không xa.
Dinh dưỡng học đường cho đến nay cũng chưa được triển khai đầy đủ và có chất lượng trên diện rộng, đây là một can thiệp quan trọng vào giai đoạn tăng trưởng nhanh, đóng góp quan trọng vào sự phát triển thể lực của trẻ em.

Để giải quyết những vấn đề cấp bách nói trên vì một đất nước với những con người khỏe mạnh, cần thiết phải có những chiến lược và giải pháp tổng thể về dinh dưỡng trong giai đoạn tới trong đó các vấn đề về tình trạng dinh dưỡng trẻ em cần được quan tâm và đẩy mạnh hoạt động can thiệp ở tất cả các vấn đề đang tồn tại. Các can thiệp cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em cần được tiến hành liên tục, bền bỉ trong nhiều năm vì mục tiêu phát triển lâu dài. Cần thiết phải đẩy mạnh các hoạt động dinh dưỡng trên toàn quốc, đồng thời có những giải pháp đặc thù cho từng vùng, đặc biệt ở vùng khó khăn.

Những thành tích trong giai đoạn vừa qua là không nhỏ, tuy nhiên những thách thức trong thời gian tới cũng rất lớn. Với một chiến lược đúng đắn, sự phối hợp mạnh mẽ của các bộ ngành, các tổ chức xã hội và sự nỗ lực của các địa phương, chúng ta tin tưởng rằng sau mười năm nữa trẻ em của chúng ta ít tử vong vì suy dinh dưỡng hơn, trẻ em Việt Nam sẽ cao hơn, khỏe mạnh hơn... Đó là nền tảng của sức khỏe trong suốt cuộc đời, đó cũng là niềm vui, hạnh phúc của mỗi gia đình và của đất nước ta.

Nhiều mẫu “cháo dinh dưỡng” bị nhiễm vi sinh

TT - Kết quả kiểm nghiệm của Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM trên 49 mẫu “cháo dinh dưỡng” được bày bán tại chín quận trong TP có tới 42,9% bị nhiễm vi sinh và đa số không đạt tiêu chuẩn về năng lượng, hàm lượng protid, lipid.

Hàng chục loại “cháo dinh dưỡng” bị nhiễm vi sinh như cháo BB, cháo HM, cháo BTB... được bày bán ở lề đường quanh chợ, gần các trường mầm non hoặc các khu dân cư, thậm chí cả trong bệnh viện.

Nhiễm vi sinh nhưng vẫn đắt hàng

Tại khu vực gần chợ Bà Chiểu (Q.Bình Thạnh) có hai nơi bán “cháo dinh dưỡng” dạng đóng gói. Trưa 28-6, khi thấy chúng tôi ghé vào tiệm bán “cháo dinh dưỡng” trên đường Vũ Tùng, P.2, Q.Bình Thạnh, TP.HCM, một người đàn ông chạy ra bảo giờ này chỉ còn hai gói thôi. Vừa nói người bán hàng vừa mở chiếc thùng giữ ấm màu đỏ đưa hai gói cháo BTB gồm cháo thịt và cháo cá lóc để chúng tôi lựa chọn...

Chúng tôi chạy xe đến tiệm tạp hóa trên đường Nguyễn Xuân Ôn, P.2, Q.Bình Thạnh gần đó. Tiệm tạp hóa này bán “cháo dinh dưỡng” B. Chủ tiệm bảo mới lấy hàng để bán cho buổi chiều nên còn nhiều loại cháo như cháo cua, cháo tôm, cháo cá lóc, cháo lươn, cháo nghêu, cháo thịt heo... để khách tha hồ lựa chọn. Chị kể mỗi ngày bán được 20-30 gói cháo.

Chỉ một đoạn ngắn trên đường Nơ Trang Long (Q.Bình Thạnh) đã có đến ba đại lý “cháo dinh dưỡng” nấu sẵn, cháo được hâm nóng trên bếp sẵn để múc vào hộp nhựa bán cho khách hàng.

Tiện lợi nhưng dễ ngộ độc

Sản phẩm “cháo dinh dưỡng” có những ưu điểm như tiện lợi, rẻ tiền, lúc nào mua cũng có nên đang được nhiều gia đình có con nhỏ ưa chuộng. Chị T.T.L.A., 26 tuổi, kể chị bận bịu đi làm suốt, con lại ăn ít nên vợ chồng chị thường mua “cháo dinh dưỡng” dạng gói cho con ăn để đỡ mất thời gian.

Theo bác sĩ Huỳnh Văn Tú, vào thời điểm tháng 10-2009, Bộ Y tế, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã chỉ đạo việc lấy mẫu phân tích, kiểm tra hàm lượng chất bảo quản natri benzoat trong các mẫu “cháo dinh dưỡng” trong nước. Kết quả cho thấy có sự hiện diện của natri benzoat, một chất bảo quản có tác dụng diệt vi khuẩn và nấm mốc.

Qua quá trình tư vấn cho các bà mẹ đưa con đến khoa dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM khám bệnh, bác sĩ Nguyễn Thị Hoa - trưởng khoa - cho biết nhiều bậc cha mẹ nghe tên “cháo dinh dưỡng” tưởng cháo có đầy đủ chất nên rất thích mua về cho trẻ ăn. Tuy nhiên, không phải cơ sở chế biến “cháo dinh dưỡng” nào cũng đảm bảo chất lượng nên bác sĩ Hoa khuyên các bà mẹ chịu khó nấu cho trẻ ăn là tốt nhất.

Nhiều năm qua, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM vẫn tiếp nhận những cháu dưới 2 tuổi vào viện trong tình trạng ói, tiêu chảy mà theo người nhà kể lại thì trước đó bệnh nhi đã ăn “cháo dinh dưỡng”. Chẩn đoán của các bác sĩ cho những trường hợp này là ngộ độc thức ăn nghi ngờ do “cháo dinh dưỡng”.

Ăn “cháo dinh dưỡng” dễ bị suy dinh dưỡng!

Mới đây, Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM đã công bố kết quả xét nghiệm trên 49 mẫu “cháo dinh dưỡng” nấu ăn liền (có và không có thương hiệu), dưới dạng có bao gói sẵn và dạng rời cho vào bịch, hộp, được bày bán ở các quận 3, 6, 8, 11, Thủ Đức, Tân Bình, Gò Vấp, Bình Thạnh, Tân Phú. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy đa số các mẫu không đạt về tiêu chuẩn năng lượng, hàm lượng protid và lipid.

Cụ thể, có 57,1-75,5% số mẫu có hàm lượng protid, lipid và năng lượng không đạt so với tiêu chuẩn quy định. Ngoài ra, tính cân đối về năng lượng của các mẫu này cũng không đạt. Các mẫu “cháo dinh dưỡng” này chứa nhiều glucid nhưng lại ít lipid hơn mức cần thiết. Theo bác sĩ Huỳnh Văn Tú (Viện Vệ sinh y tế công cộng) - người thực hiện nghiên cứu này, nếu bữa ăn của trẻ 1-3 tuổi chỉ gồm những thành phần trong “cháo dinh dưỡng” mà không được bổ sung các chất dinh dưỡng khác, nhất là protid và lipid, thì bữa ăn sẽ mất tính cân đối, không đủ năng lượng và nếu dùng “cháo dinh dưỡng” lâu ngày, trẻ có thể bị suy dinh dưỡng.

Kết quả kiểm nghiệm còn cho thấy có đến 42,9% số mẫu cháo bị nhiễm ít nhất một loại vi sinh. Trong đó, có 42,9% mẫu cháo có Coliforms vượt mức cho phép, 26,5% số mẫu bị nhiễm E.coli (một loại vi khuẩn chỉ điểm vệ sinh cho thấy môi trường sản xuất kinh doanh của các mẫu “cháo dinh dưỡng” này đã bị ô nhiễm) và 6,1% số mẫu bị nhiễm Staphylococcus aureus. Chưa kể có đến 81,6% số mẫu không đạt tất cả bốn chỉ tiêu lý hóa chủ yếu và tổng cộng 93,9% số mẫu không đạt tất cả chín chỉ tiêu hóa lý, vi sinh chủ yếu.

Theo bác sĩ Tú, nếu thích dùng “cháo dinh dưỡng” cho tiện lợi, người tiêu dùng không nên xem “cháo dinh dưỡng” là thức ăn hoàn chỉnh mà nên bổ sung thành phần dinh dưỡng, đặc biệt là lipid, protid để hạn chế hậu quả suy dinh dưỡng khi cho trẻ nhỏ sử dụng sản phẩm này trong thời gian dài.

THÙY DƯƠNG

Em bé 19 tháng tuổi nhập viện vì ngộ độc chì

(NTNN) - Bệnh viện Nhi Đồng 1 vừa điều trị cho một bệnh nhi bị ngộ độc chì rất nặng. Bệnh nhi là bé L. T. H, 19 tháng, ngụ ở Phú Quốc, Kiên Giang nhập viện trong tình trạng xanh xao thiếu máu, biếng ăn, suy dinh dưỡng.

Thăm khám lâm sàng các bác sĩ nghi ngờ trẻ bị ngộ độc chì mãn tính. Hỏi kỹ nghề nghiệp cha mẹ mới biết gia đình làm nghề nấu chì để làm lưới đánh bắt cá.

Ngay sau đó, trẻ được điều trị đặc hiệu với thuốc D-penicillamine có tác dụng kết hợp chì thành phức hợp không độc thải ra nước tiểu, kèm điều trị hỗ trợ dinh dưỡng.

Hàn Nguyễn

Nguyên nhân trẻ suy dinh dưỡng: Ăn dặm thiếu khoa học

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, giai đoạn ăn dặm dễ khiến trẻ bị suy dinh dưỡng nhất do các bữa ăn thường thiếu các vi chất cần thiết cho cơ thể.

Chế độ ăn không hợp lý
Ths.BS Lưu Thị Mỹ Thục, Trưởng khoa Dinh dưỡng, BV Nhi TƯ cho biết, mỗi ngày trung bình bệnh viện phải tiếp nhận 50 – 60 trẻ nhỏ đến khám và tư vấn dinh dưỡng. Tình trạng suy dinh dưỡng (SDD) nhẹ cân và SDD thấp còi ở trẻ em hiện nay chủ yếu do thời điểm ăn dặm và chế độ ăn không hợp lý, khiến nhiều trẻ còi cọc, số khác lại tăng cân quá mức, béo phì.
Ngoài ra, do một số trẻ sức đề kháng còn yếu, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên hay bị ốm. Nhiều bà mẹ thấy con bị bệnh như tiêu chảy, sốt, ban đỏ... lại cho trẻ ăn uống kiêng khem quá mức, khiến trẻ rơi vào tình trạng SDD quá nặng.

BS Nguyễn Thị Diệu, Khoa Dinh dưỡng, BV Nhi TƯ cho biết, trẻ SDD có thể gặp ngay từ thời kỳ mang thai nếu người mẹ không được chăm sóc tốt, hoặc sau khi sinh trẻ không được chăm sóc một cách khoa học. Phần lớn trẻ dễ bị SDD trong khoảng thời gian từ 6 - 24 tháng tuổi. Đây là thời kỳ trẻ nhỏ có nhu cầu dinh dưỡng cao, đang tập thích ứng với môi trường và rất nhạy cảm với bệnh tật, nhất là những trẻ không được bú sữa mẹ, sinh nhẹ cân hoặc sinh đa thai.

Về việc ăn dặm không đúng thời điểm khiến trẻ SDD, BS Nguyễn Thị Diệu cho biết thêm, nếu cho ăn dặm sớm, trẻ dễ bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa và rất khó hấp thụ thức ăn vì hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện. Nhưng nếu cho trẻ ăn dặm muộn cũng làm cho trẻ thiếu năng lượng, chất đạm và nhiều chất dinh dưỡng khác. Vì từ tháng thứ 6 trở đi, nhu cầu các chất khoáng như sắt, kẽm của trẻ tăng cao mà sữa mẹ bắt đầu không cung cấp đủ.

Thời điểm tối ưu để cho trẻ ăn dặm là khi trẻ ở tháng thứ 5, vì lúc này, chức năng tiêu hóa của ruột và khả năng của thận trẻ đã khá hoàn thiện, sẵn sàng cho việc ăn, uống ngoài sữa mẹ.
Ăn dặm đúng cách

Theo Ths.BS Lưu Thị Mỹ Thục, giai đoạn ăn dặm là giai đoạn tạo nền tảng sức khỏe và thói quen ăn uống sau này của trẻ. Việc ép ăn hoặc chế biến thức ăn đơn điệu trong giai đoạn này sẽ dẫn tới tình trạng trẻ biếng ăn, lâu dần khiến trẻ gầy ốm, chậm tăng cân so với lứa tuổi. Một sai lầm nữa của nhiều bà mẹ hiện nay thường thấy trẻ biếng ăn là cho cai sữa luôn, bắt trẻ ăn dặm đột ngột khiến cho trẻ không thích nghi kịp. Trẻ sẽ càng bị SDD nặng hơn vì việc cai sữa sẽ làm mất 300 – 400ml sữa mỗi ngày, cộng thêm việc trẻ biếng ăn do còn quen bú sữa mẹ.
Vì vậy, cần cho trẻ ăn từ ít đến nhiều, từ thức ăn loãng đến đặc. Số lượng thức ăn và bữa ăn tăng dần theo tuổi. Ban đầu chỉ cho trẻ ăn một nhóm thức ăn là tinh bột, sau đó mới thêm các nhóm thức ăn khác như rau, thịt, cá... “Phải cho trẻ ăn cả phần xác thịt, xác cá, xác rau vì chất dinh dưỡng nằm ở phần xác nhiều hơn ở phần nước. Nếu trẻ ăn thiếu rau, cùng với việc thiếu dầu mỡ dễ làm cho trẻ thiếu vitamin A và thiếu vitamin D dẫn tới còi xương. Khi trẻ mới tập ăn dặm nên cho ăn khi trẻ đói, tốt nhất là buổi sáng. Chỉ cho ăn 1 bữa/ngày, mỗi bữa nên ăn từ 1 - 3 muỗng nhỏ. Sau khi ăn phải cho bú thêm”- BS Thục lưu ý.

BS Nguyễn Thị Diệu khuyên, trong bữa ăn của trẻ cần đủ các nhóm thức ăn cơ bản: Bột đường, đạm (thịt, cá, tôm, cua), chất béo (dầu ăn, vừng lạc...) và các loại rau, trái cây. Chế độ ăn tốt nhất là một chế độ ăn đa dạng, thường xuyên thay đổi thức ăn để tránh nhàm chán. Các thức ăn nên được trình bày vui mắt, nhiều màu sắc, đựng trong những chiếc bát có hình thù ngộ nghĩnh để tạo cảm giác cho trẻ thích thú với món ăn.

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, 33,9% số trẻ em dưới 5 tuổi bị SDD thấp còi, khoảng 30% trẻ thiếu kẽm, 34% thiếu sắt. Chế độ ăn của trẻ em Việt Nam mới chỉ đạt 30 – 50% so với nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày. Điều này đã dẫn tới tình trạng là trong hai thập kỷ qua, người trưởng thành Việt Nam chỉ cao thêm trung bình 1,5cm. Có tới 30 – 40% số trẻ dưới 2 tuổi có chiều cao thấp (tính theo lứa tuổi).

8 tháng rưỡi, nặng 7,9kg liệu có bị suy dinh dưỡng?

Con tôi là bé trai, 8 tháng rưỡi nặng chỉ có 7.9kg. Như vậy có phải con tôi bị suy dinh dượng nặng không ạ?

Bé ăn ngày 3 bữa cháo: Sáng (7h30); Trưa (11h30); Tối (6h). Bé uống 3 bữa sữa công thức Enfa Pro( 120ml/ mỗi bữa) xen kẽ giữa các bữa ăn. Trung bình bé uống 600ml sữa/ngày và đêm. Bé không còn bú mẹ.
Bé rất hay bị bón và không ăn được sữa chua hoặc nước trái cây, vừa đưa đến miệng là bé nôn hết cả sữa lẫn thức ăn đã ăn trước đó rất lâu. Hiện nay, đang mùa nóng nên bé bị rôm sảy đỏ hết cả người.
Bác sỹ vui lòng tư vấn cách chăm sóc bé thế nào để bé tăng cân ạ. Cảm ơn bác sỹ rất nhiều.
(Lê Lan Lan Hương - 44 Thi Sách, TP Đà Nẵng).
Trả lời:
Với cân nặng hiện tại bé nhà bạn không bị suy dinh dưỡng chỉ nhẹ cân một chút cân nặng của cháu chỉ thiếu có 300g thôi, tuy nhiên bạn cần phải đo cả chiều cao của cháu nữa xem có bị thấp chiều cao không tuổi này bé cao khoảng 70 – 72cm, chế độ ăn của cháu như vậy là đủ, nhưng có lẽ do táo bón nên bé chậm lên cân.
Trước hết bạn nên đổi sữa khác cho cháu, vì có thể sữa này không hợp với cháu nên gây táo bón, nếu đổi sữa vẫn không hết táo thì do cháu ăn thiếu rau xanh và quả chín, uống nước chưa đủ, nhất là bé lại không ăn được sữa chua và trái cây.
Khi nấu cháo bạn nên cho thêm 1củ khoai lang vào nồi cháo ninh cùng gạo, các bữa cháo cho ăn rau mồng tơi, khoai lang, rau dền, và cho cháu uống thêm 300ml nước mỗi ngày nữa. Nếu vẫn chưa cải thiện được tình trạng táo bón bạn có thể dùng thêm cốm vi sinh như: biovita, bioacimin, lactominpluss... mỗi ngày 2 gói, uống thêm chất xơ như : inovati 2 gói/ngày.
Để chữa rôm sảy bạn nên cho bé tắm mướp đắng, đun nước lá sài đất, hoặc mua lá sài đát tươi giã lấy nước cho bé uống còn chữa được cả táo bón nữa, bã mang đắp lên chỗ nhiều rôm sảy.

Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia
Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Viêm phế quản phổi: Bệnh nặng hơn ở trẻ em

Viêm phế quản phổi là bệnh viêm cấp tính các phế quản nhỏ, phế nang và tổ chức quanh phế nang. Thường viêm rải rác cả hai phổi nên bệnh rất nặng và gây suy hô hấp dễ dẫn đến tử vong. Bệnh do virut khởi đầu, sau đó bội nhiễm vi khuẩn hoặc do cả hai. Bệnh viêm phế quản phổi giai đoạn khởi phát thường chỉ bị sốt nhẹ, người mệt mỏi, ăn kém. Ở giai đoạn toàn phát sốt cao 39-40oC, thở nhanh, ho, sổ mũi có dịch màu vàng, xanh và bắt đầu xuất hiện đờm, chán ăn...

Đối tượng dễ mắc là trẻ nhỏ

Đối tượng hay mắc là trẻ nhỏ nhất là với trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng. Nguyên nhân gây bệnh thường do virut cúm như H1N1, H5N1... hoặc do vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu... Đối với trẻ sơ sinh, có những triệu chứng và dấu hiệu trướng bụng, da xanh tím, đặc biệt trẻ hay sùi bọt, nhịp thở có thể nhanh trên 50 - 60 lần/phút. Đối với trẻ suy dinh dưỡng nặng, khi mắc bệnh này, thường nhiệt độ không cao, trẻ thường có rối loạn nhịp thở, thỉnh thoảng có cơn ngừng thở ngắn, nhịp thở nhanh so với lứa tuổi. Khi bệnh nặng nghe phổi thấy có ran rít, ran ngáy rải rác ở một hoặc hai bên phổi, chụp Xquang có nốt mờ rải rác ở hai phổi, xét nghiệm máu, bạch cầu đa nhân trung tính tăng cao.

Vì sao bệnh nặng hơn khi trẻ mắc?

Theo các chuyên gia y tế, khi trẻ bị viêm phế quản phổi bệnh sẽ chuyển biến nhanh và nặng, bởi hệ thống miễn dịch ở trẻ chưa hoàn chỉnh, bản thân trẻ chưa "sản" ra đủ các yếu tố chống lại vi khuẩn mỗi khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Hơn nữa, hệ bạch mạch và hệ mạch máu ở trẻ rất phong phú, đan xen lẫn nhau như mạng nhện, do đó vi khuẩn vào cơ thể trẻ ngoài việc rất ít yếu tố ngăn chặn, bao vây, lại còn nhiều đường đi nên lan rất nhanh từ chỗ này đến chỗ khác. Đồng thời cây phế quản ở trẻ em còn ngắn và hẹp, do đó mỗi khi viêm rất dễ bị bịt tắc do niêm mạc bị phù nề và đờm dãi.

Phát hiện sớm điều trị sẽ hiệu quả

Đối với bệnh viêm phế quản phổi, việc điều trị sẽ phụ thuộc vào từng nguyên nhân và mức độ nặng, vừa hay nhẹ của bệnh. Viêm phế quản phổi nếu được phát hiện và điều trị đúng, sớm sẽ rất hiệu quả. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời bệnh diễn biến nhanh và dễ gây tử vong. Bởi vậy, khi thấy trẻ có các dấu hiệu của bệnh cần đưa đến cơ sở y tế để khám và điều trị. Tuyệt đối không được tự ý dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Bác sĩ Huy Thông

Cháo dinh dưỡng: Dùng nhiều… suy dinh

Liên tiếp trong những ngày cuối tháng 5, Bệnh viện Nhi Hải Phòng đã tiếp nhận hàng chục trẻ em có biểu hiện ngộ độc cháo dinh dưỡng chế biến sẵn với các triệu chứng đau bụng, nôn nhiều lần... Sự việc lại gióng lên những nghi vấn về chất lượng cháo dinh dưỡng cho trẻ đang được bày bán tràn lan trên thị trường. Thực chất, cháo dinh dưỡng được sản xuất do tự phát, chất lượng đều do các nhà cung cấp tự quảng cáo nhưng chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm thì chưa được kiểm nghiệm của bất kỳ cơ quan chức năng nào.

Không nên vì tiện lợi mà lạm dụng các loại cháo được quảng cáo là cháo dinh dưỡng. Ảnh minh họa

Tại các địa phương, có rất nhiều các điểm sản xuất và bán cháo dinh dưỡng cho trẻ, nhưng chưa có cơ quan nào giám sát chất lượng. Cháo dinh dưỡng bày bán tràn lan trên đường phố với đủ loại: cháo cá, thịt bò, lươn, cua, ếch, thập cẩm, rau, đậu, ngũ cốc, hạt sen, khoai... Thấy tiện lợi và nghĩ rằng có đủ dinh dưỡng, nhiều phụ huynh tin tưởng mua cho con dùng.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, một loại cháo được coi là cháo dinh dưỡng thì phải tính toán sao cho đủ, cân đối giữa các chất đạm, vi chất dinh dưỡng có trong gói cháo, tiêu chuẩn dinh dưỡng phải tùy theo lứa tuổi của trẻ. Vì thế, nó phải được nghiên cứu kỹ lưỡng bởi các cơ quan có chuyên môn chứ không thể tùy tiện quảng bá và dán nhãn mác theo ý muốn. Trên thực tế, cho đến thời điểm này, chưa có một nghiên cứu, báo cáo nào cho thấy các loại cháo được gắn mác dinh dưỡng trên thị trường là đủ dinh dưỡng. Hiện người tiêu dùng chỉ đọc trên bao bì sản phẩm do nhà sản xuất công bố về tổng năng lượng, hàm lượng đạm, chất béo... nhưng chưa có cơ quan nào chứng nhận điều ghi trên bao bì đó là đúng.

Trẻ em trong độ tuổi ăn dặm (từ 6 - 24 tháng tuổi) đang trong giai đoạn phát triển nhanh, nếu bị suy dinh dưỡng trong giai đoạn này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất về sau. Nếu cho trẻ thường xuyên ăn cháo dinh dưỡng bán sẵn coi chừng sẽ bị suy dinh dưỡng. Cho trẻ ăn nhiều cháo dinh dưỡng sẽ gây ra thiếu hụt năng lượng, mất cân đối về dinh dưỡng, lâu dài sẽ làm cho trẻ bị suy dinh dưỡng. Ngoài ra việc sử dụng lâu dài cháo dinh dưỡng trong giai đoạn đang phát triển của trẻ còn gây ra rất nhiều nguy cơ gây bệnh rối loạn chuyển hóa, gây bệnh gan, thận do trong cháo có thành phần chất bảo quản natri benzoat là chất chống chua, chống nấm mốc.

Chính vì vậy, các bà mẹ không nên vì tiện lợi mà lạm dụng các loại cháo được quảng cáo là cháo dinh dưỡng, mà hãy nên tự nấu cháo cho trẻ ăn.

T.Nam

Viện Y tế công cộng TP.HCM kiểm tra 49 mẫu cháo thì 46 mẫu chiếm 93% không đạt chỉ tiêu lý hóa, vi sinh cơ bản; 26% nhiễm E.Coli; 50% không đạt chất lượng protit; 95% bị nhiễm vi sinh, trong đó vi khuẩn đường ruột, gây bệnh thương hàn. Năm 2009, Cục VSATTP đã phân tích và phát hiện trong cháo dinh dưỡng có natri benzoat, chất có tác dụng chống nấm, diệt khuẩn cực kỳ độc hại cho trẻ nhỏ, gây rối loạn chuyển hóa, suy dinh dưỡng, chậm phát triển, nguy cơ dẫn đến bệnh gan, thận.

Bé 6 tháng, nặng 6,5kg có bị suy dinh dưỡng?

Bé gần 6 tháng nặng 6,5kg thì có suy dinh dưỡng không? Cảm ơn bác sỹ.

Trần Thị Thúy - thuyth84@....

Trả lời:
Nếu là bé trai thì 6 tháng cân nặng trung bình là 7,9 kg và cao 67,8cm, còn bé gái là 7,3 kg cao 65,7cm. Như vậy cháu dù là trai hay gái thì cháu cũng đang trong tình trạng nhẹ cân đe dọa suy dinh dưỡng, bé cần được ăn uống đầy đủ hơn để tăng cân kịp theo tiêu chuẩn, nếu không rất có khả năng sẽ bị suy dinh dưỡng.

Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia
Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia 

Công tác bảo vệ trẻ em còn bị coi nhẹ

PN - Ngày 20/7, tại TP.HCM, Sở LĐ-TB-XH đã tổ chức Hội nghị giao lưu chia sẻ kinh nghiệm Dự án xây dựng hệ thống bảo vệ trẻ em (TE) tại cộng đồng giữa Cà Mau- Đồng Tháp và TP.HCM.

Trong quá trình thực hiện dự án từ năm 2009 đến nay, riêng tại TP.HCM, tỷ lệ suy dinh dưỡng TE dưới năm tuổi được kéo giảm từ 14% năm 2005 còn 10% năm 2010; mổ tim miễn phí cho 204 trẻ; 1.345 trẻ được học nghề; 12.346 trẻ được hồi gia; cấp 2.675 xe lăn cho trẻ bị khuyết tật; có 2.549 trẻ được hưởng chế độ theo Nghị định 67, hình thành được mạng lưới tổ chức cung cấp dịch vụ bảo vệ TE cấp TP, quận, huyện, phường , xã…

Tuy nhiên, khó khăn mà các địa phương gặp phải chính là nhận thức của cộng đồng về công tác bảo vệ TE còn bị coi nhẹ; số lượng TE có hoàn cảnh đặc biệt vẫn tăng, việc tiếp cận các dịch vụ còn nhiều rào cản; tình trạng ngược đãi, xâm hại, bạo lực, bóc lột, tảo hôn... vẫn nhiều; chưa có mạng lưới tổ chức cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em có hiệu quả.

Q. Mai

Vitamin A và cách bổ sung an toàn, hợp lý

Vitamin A, hay còn gọi là retinol tồn tại trong tự nhiên gồm 2 dạng. Thứ nhất là retinol - dạng hoạt động của vitamin A, được đồng hóa trực tiếp bởi cơ thể. Dạng thứ hai là tiền vitamin A, được biết đến nhiều dưới tên bêta-caroten. Tiền chất này được chuyển hóa bởi ruột thành vitamin A để cơ thể có thể sử dụng.

Vai trò của vitamin A

Vitamin A có nhiều chức năng quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của các bộ phận cơ thể con người, như mắt (là một phần không thể thiếu đối với việc đảm bảo thị giác), da (kích thích quá trình phát triển của các biểu mô như mô sừng, ruột và các cơ đường hô hấp, kích thích sự liền sẹo và phòng ngừa các chứng bệnh của da), sự sinh trưởng (là yếu tố không thể thiếu đối với sự phát triển của phôi thai và trẻ em), sự phát triển của xương (thiếu vitamin A làm xương mềm và mảnh hơn bình thường, quá trình vôi hóa bị rối loạn), hệ thống miễn dịch (tham gia tích cực vào sức chống chịu bệnh tật của con người), chống lão hóa (kéo dài quá trình lão hóa do làm ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do), chống ung thư (hoạt động kìm hãm của nó với các gốc tự do cũng dẫn đến ngăn chặn được một số bệnh ung thư).

Thiếu vitamin A cơ thể sẽ ra sao?

Triệu chứng đầu tiên khi thiếu vitamin A chính là giảm sút thị lực vào buổi tối, hay còn gọi là bị quáng gà. Nếu không bổ sung vitamin A ngay thì khô da, rụng tóc, gãy móng tay sẽ lần lượt xuất hiện. Tình trạng thiếu hụt vitamin A tiếp tục kéo dài sẽ dẫn đến mất hẳn thị giác, bội nhiễm trầm trọng đường hô hấp do niêm mạc khí quản bị khô tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn gây bệnh sinh sôi và phát tác.

Nước ép cà rốt, cà chua là đồ uống giàu vitamin A.

Nguyên nhân dẫn đến thiếu vitamin A

Chế độ dinh dưỡng: Cơ thể không tự tổng hợp được vitamin A mà phải lấy từ thức ăn, do vậy nguyên nhân chính gây thiếu vitamin A là do chế độ ăn nghèo vitamin A và beta-caroten. Nếu bữa ăn đủ vitamin A nhưng lại thiếu đạm và dầu mỡ cũng làm giảm khả năng hấp thu và chuyển hóa vitamin A.

Nhiễm khuẩn: Trẻ bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là lên sởi, viêm đường hô hấp, tiêu chảy và nhiễm giun đũa... sẽ gây thiếu vitamin A.

Suy dinh dưỡng: Sẽ kéo theo thiếu vitamin A vì cơ thể thiếu đạm để chuyển hóa vitamin A.

Nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng dẫn đến thiếu vitamin A, ngược lại, thiếu vitamin A sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng. Như vậy sẽ tạo thành một vòng luẩn quẩn làm bệnh thêm trầm trọng dẫn đến nguy cơ tử vong cao.

Nhưng thừa vitamin A thì thế nào?

Thiếu vitamin sẽ dẫn tới mù lòa, chậm phát triển... nhưng thừa vitamin A cũng nguy hại không kém. Vitamin A được tích trữ lâu dài trong cơ thể, vì thế lạm dụng vitamin A có thể đưa đến tình trạng nhiễm độc với triệu chứng tổn thương ngoài da, viêm khớp, đau bắp thịt, nôn mửa, bơ phờ, chậm chạp, phù gai thị, bong da toàn thân và viêm gan. Ngộ độc có thể xảy ra khi uống trên 40.000 đơn vị quốc tế (UI) vitamin A mỗi ngày và gây đau xương khớp, rụng tóc, môi khô nứt nẻ, chán ăn, gan lách to. Đối với phụ nữ mang thai 3 tháng đầu, nếu dùng quá 10.000UI mỗi ngày có thể khiến thai nhi dị dạng. Beta caroten - một tiền tố của vitamin A có hoạt tính cao nhất - có thể làm vàng da, nhất là ở gan bàn tay, chân.

Mỗi ngày cần bao nhiêu đơn vị vitamin A?

Nhu cầu hàng ngày về vitamin A ở trẻ em là 400mcg và người trưởng thành là 600mcg. Phần lớn thì mức hấp thu dưới 25.000IU (tương đương 7.500mcg) vitamin A mỗi ngày là an toàn. Tuy nhiên, người trên 65 tuổi hoặc mắc bệnh gan thì không vượt quá 15.000 IU/ngày, trừ phi có chỉ định của bác sĩ. Đối với phụ nữ mang thai, mức hấp thu tối đa vẫn đang được đánh giá lại, song dưới 10.000IU (3.000mcg) mỗi ngày là an toàn.

Thực phẩm giàu vitamin A

Nguồn cung cấp vitamin A chủ yếu là thực phẩm có nguồn gốc động vật như: gan, cá biển, bơ, sữa, trứng... và từ các loại rau, củ, quả có màu vàng và màu đỏ. Một số thực phẩm sau rất giàu vitamin A và beta-caroten: gan gà, cà rốt, gan lợn, đu đủ chín, trứng vịt lộn, rau ngót, lươn, rau dền...

Vitamin A lấy từ động vật có thể đảm nhiệm tốt các vai trò đối với sự sống, nhưng lại không có khả năng phòng chống ung thư và xơ hóa tế bào, vì chỉ có beta-caroten mới có chức năng đó. Beta-caroten lại chỉ có ở rau củ như rau dền, cà rốt, súp lơ xanh, bí đỏ, cà chua, đu đủ, gấc, dưa hấu, khoai lang... Nhu cầu về beta-caroten của cơ thể trung bình vào khoảng 25.000IU/ngày.

Phòng chống thiếu vitamin A như thế nào?

- Ăn uống đủ chất: Thời kỳ mang thai và cho con bú bà mẹ cần ăn đủ chất, chú ý thức ăn giàu vitamin A, caroten, đạm, dầu mỡ. Khi trẻ ăn bổ sung, bữa ăn cần có đầy đủ chất dinh dưỡng và chú ý tới các thực phẩm giàu vitamin A.

- Bổ sung vitamin A dự phòng. Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin A phải tuyệt đối theo chỉ định của bác sĩ, vì nếu dùng không đúng liều sẽ rất nguy hiểm, có thể dẫn đến làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường hô hấp và tiêu hóa, gây mất tổ chức xương và có nguy cơ tăng lượng cholesterol xấu.

BS. Cẩm Nga

Nguy cơ con bị suy dinh dưỡng từ bào thai

Nếu con bị suy dinh dưỡng, mẹ phải lo lắng và quan tâm nhiều đến con nhiều hơn. Vì điều đó ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự phát triển của bé.

Nguy cơ

Con sẽ dễ bị nhiễm khuẩn hơn những bé khác. Bé suy dinh dưỡng thường thiếu hụt các vitamin, nhất là vitamin A và C, ảnh hưởng đến với hệ thống miễn dịch. Các vi khuẩn dễ dàng tấn công bé. Chức năng bảo vệ da và niêm mạc cũng giảm, khiến bé dễ bị quáng gà, khô mắt, tiêu chảy, viêm hô hấp sởi.

Đặc biệt, bé sẽ dễ bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, phân sống, viêm phổi. Mẹ phải đặc biệt lưu ý tới vệ sinh an toàn thực phẩm cho bé: nhà lúc nào cũng khô thoáng, sạch sẽ, tắm gội ở những nơi ấm áp, không có gió lùa, vệ sinh an toàn thực phẩm, không phải uống sữa để lâu.

Con dễ bị hạ thân nhiệt. Vào mùa đông, nếu khong được ủ ấm kịp thời, bé dễ bị cảm lạnh. Hầu hết các bé bị suy dinh dưỡng, các bác sỹ khuyên mẹ nên bế con theo phương pháp Kangguru (ôm sát trẻ vào lòng, da trẻ tiếp xúc liền kề với da mẹ). Không nên để con bị nóng – lạnh đột ngột.

Con dễ bị hạ đường huyết. Bé bị suy dinh dưỡng bào thai sau khi sinh sẽ được theo dõi đường huyết, canci huyết,... Mẹ nên chú ý nếu thấy con khóc thé, run rẩy, co giật, tím tái... Nên cho con bú sữa mẹ thường xuyên và liên tục.

Con sẽ phát triển chiều cao, cân nặng chậm hơn các bé khác. Đó là điều cũng dễ hiểu. Mẹ nên cho con bú thường xuyên và cai sữa muộn, hoặc cho con uống loại sữa dành riêng cho bé suy dinh dưỡng nhẹ cân. Thường xuyên theo dõi chiều cao cân nặng của bé. Nếu phát triển đúng quy chuẩn, mẹ có thể yên tâm. Nếu không, phải đưa con đi khám bác sỹ để nghe tư vấn trực tiếp.

Con có thể bị ảnh hưởng những di chứng về tâm thần. Nếu trẻ bị nhẹ cân và suy dinh dưỡng được chăm sóc tốt, sau 1 – 2 năm sẽ phát triển bằng bạn bè cùng lứa tuổi. Một số bé bị suy dinh dưỡng ở mức độ cao, không tránh khỏi những dấu hiệu phát triển chậm về thần kinh. Mẹ nên nhờ bác sỹ theo dõi và tư vấn về sự phát triển của con nhé!

Bé sinh ra nặng dưới 2,5kg bị nhẹ cân và suy dinh dưỡng từ trong bào thai. Có 3 mức độ suy dinh dưỡng:

- Loại nhẹ: có chiều dài bình thường và cân nặng giảm ít so với các bé có tuổi thai tương ứng.

- Loại trung bình: có chiều dài và cân nặng giảm, vòng đầu vẫn bình thường.

- Loại nặng: cả chiều dài, cân nặng và vòng đầu của bé đều giảm.

Mẹ nên nhớ, sức khỏe của mẹ trong suốt thời kỳ mang thai ảnh hưởng nhiều tới sự phát triển của thai nhi.

Vì vậy, muốn con khỏe mạnh từ khi trong bụng mẹ, mẹ cần kiểm tra sức khỏe tổng quát, khám thai đều đặn trong suốt thai kỳ.

Đặc biệt, mẹ nên ăn uống đầy đủ các nhóm dưỡng chất: đạm, béo, tinh bột, có đủ vitamin, khoáng chất... Mẹ nên quan tâm đến chế độ làm việc và nghỉ ngơi đều đặn, ngủ đủ giấc, bổ sung sắt và canxi để con phát triển bình thường và khỏe mạnh.

Lương Hoàng

(Tổng hợp)

Trẻ trai có nên uống sữa đậu nành?

Con trai tôi 8 tuổi, hiện cháu bị suy dinh dưỡng. Nghe mọi người mách lấy sữa đậu nành để pha sữa bột cho cháu uống thêm sẽ rất tốt. Tuy nhiên tôi cứ băn khoăn làm như thế có ảnh hưởng đến sự phát triển sinh lý của cháu không? (vì có ý kiến nói sữa đậu nành không tốt cho trẻ trai).

Trần Thị Kim Liên (Kon Tum)

Sữa đậu nành được làm từ đậu tương có giá trị dinh dưỡng khá cao, cứ 100ml sữa đậu nành (100g đậu/lít) cung cấp 28kcalo, 3,1g chất đạm (protein), 1,6g chất béo, 0,4g gluxit, 18mg canxi, 1,2mg sắt cùng nhiều vitamin và chất khoáng khác. Đạm trong sữa đậu nành cũng chứa đầy đủ các acid amin cần thiết, chất béo trong đậu nành chứa nhiều acid béo chưa no rất tốt cho sức khỏe. Điều chị băn khoăn là trong sữa đậu nành có chứa estrogen thực vật giống estrogen nội tiết tố của buồng trứng tiết ra cho nên dùng cho nam giới thì không tốt. Thực ra vấn đề này vẫn còn đang tranh cãi, chưa có chứng minh khoa học rõ ràng. Mặt khác, hàm lượng estrogen trong sữa đậu nành rất thấp, vì 100g đậu tương làm được 1 lít sữa đậu nành, mà một ngày chỉ cần uống 500ml sữa là đủ, như vậy cũng chỉ tiêu thụ 50g đậu tương một ngày. Hơn nữa nếu uống 500ml sữa cũng không phải đã ăn hết 50g đậu tương vì phần bã bỏ đi khá nhiều, cho nên hàm lượng estrogen trong sữa cũng không đáng kể, vì vậy cũng không ảnh hưởng đến phát triển sinh lý của cháu được. Chị hoàn toàn có thể yên tâm dùng sữa đậu nành pha sữa bột cho cháu để làm tăng năng lượng cũng như các chất dinh dưỡng khác, giúp cháu nhanh chóng phục hồi dinh dưỡng, thoát khỏi tình trạng suy dinh dưỡng hiện nay.

ThS. Lê Thị Hải

Tỷ lệ phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ giảm

(VOH) - Khoảng 97% các bà mẹ cho con bú nhưng chỉ có 55% trong số đó cho trẻ bú ngay trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Đặc biệt, tỷ lệ bà mẹ cho con bú trong vòng 6 tháng đầu ngày càng giảm dần.

Ảnh minh họa: Internet

Những thông tin trên được công bố tại hội thảo Tăng cường nuôi con bằng sữa mẹ tại TPHCM sáng qua, 30/07 nhằm hưởng ứng Tuần lễ thế giới nuôi con bằng sữa mẹ năm 2010. Tại VN, tình trạng không có thói quen tốt trong việc nuôi con bằng sữa mẹ là một nguyên nhân chính làm tăng tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em. Giải quyết vấn đề này, trước hết nhân viên y tế cần tư vấn cho các bà mẹ, hỗ trợ và cung cấp thông tin giáo dục cho phụ nữ, giúp họ nuôi dưỡng trẻ tốt nhất. Bên cạnh các chương trình chăm sóc sức khỏe, chính phủ VN đang nỗ lực khuyến khích việc nuôi con bằng sữa mẹ và thực hiện 10 bước nuôi con sữa mẹ thành công.

Hà Nội sẽ giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng dưới 12%

Chương trình phòng chống suy dinh dưỡng của Hà Nội đang triển khai đồng bộ nhiều hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em để hạ thấp tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng của toàn thành phố từ 12,6% (thể cân nặng) xuống còn 11,9% trong năm 2010.

Tuy nhiên, những khó khăn, trở ngại cho chương trình phòng chống suy dinh dưỡng là việc sau ngày mở rộng địa giới hành chính số hộ nghèo ở Hà Nội còn nhiều, đặc biệt có 13 xã miền núi, nhiều đồng bào dân tộc sinh sống, nhiều nơi trình độ văn hóa, dân trí không đồng đều.

Hiện trên toàn thành phố, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể cân nặng của trẻ còn 12,6%, thể chiều cao là 23,4%; trong đó cao nhất là các xã phía Tây thành phố và huyện Mê Linh, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi..

Điều này cho thấy, Hà Nội cần có những biện pháp can thiệp dinh dưỡng sớm, liên tục, lâu dài để giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng cả hai thể, đặc biệt là thể thấp còi. Bên cạnh đó, ở khu vực nội thành lại có xu hướng gia tăng trẻ suy dinh dưỡng thể béo phì.

Để đạt mục tiêu đề ra trong năm 2010 là giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thể cân nặng còn 11,9% và thể chiều cao còn 22,7%, cũng như giảm tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân, tử vong sơ sinh..., thành phố Hà Nội tập trung triển khai các giải pháp như nâng cao chất lượng hoạt động thực hành dinh dưỡng tại cơ sở về cách nuôi dưỡng trẻ, phòng chống suy dinh dưỡng thể béo phì cho các bà mẹ để trẻ có khẩu phần dinh dưỡng hợp lý trong mỗi bữa ăn.

Một biện pháp khác là quản lý thai nghén chặt chẽ và hướng dẫn cho các bà mẹ đẻ con nhẹ cân cách chăm sóc cho trẻ phát triển tốt, tránh nguy cơ suy dinh dưỡng cùng là những giải pháp để giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở hai thể trên.

Đồng thời, Hà Nội sẽ ưu tiên hỗ trợ các xã vùng nguy cơ cao, các xã trọng điểm bằng các biện pháp can thiệp để giảm vững chắc tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em; triển khai các hoạt động can thiệp dinh dưỡng sớm như chăm sóc thai nghén, chăm sóc trước sinh, cải thiện sức khỏe nữ thanh niên để giảm nguy cơ suy dinh dưỡng thể còi ở trẻ em.../.

Tuyết Mai (TTXVN/Vietnam+)

Bi kịch 'trâu già' lấy 'cỏ non'

Kết hôn với người vợ kém mình hơn 30 tuổi, ông lão 80 bị nhốt 1 năm trong phòng giặt vì vợ theo trai.

Cảnh sát Pháp vừa giải cứu một người đàn ông vô danh 80 tuổi khỏi phòng giặt đồ trong nhà riêng của ông tại ngôi làng Arrou, ngoại ô Paris về phía tây nam. Người đàn ông này đã bị chính vợ của mình cùng tình nhân giam cầm, ngược đãi suốt 1 năm nay.

Ngôi nhà nơi ông lão 80 tuổi bị chồng ngược đãi

"Nạn nhân hiện đang ở trong trạng thái bị sốc nặng. Suy dinh dưỡng và tình trạng sức khỏe khá tồi tệ", đại diện cơ quan cảnh sát nói với các phóng viên tờ báo Bruno Arviset.

"80 tuổi nhưng ông ta chỉ được cho ăn hai bữa 1 ngày với thức ăn chủ yếu là bánh ngọt để qua ngày".

Phó công tố viên Floquet Fanny còn cho biết thêm rằng, trong lần đầu tiên cử nhân viên đến điều tra về vụ mất tích của người đàn ông trên, bà vợ độc ác đã nói dối rằng chồng mình đang ở nước ngoài. Các nhà điều tra nghi ngờ rằng động cơ của vụ việc liên quan đến số tiền 650.000 USD bị rút một cách mờ ám từ tài khoản ngân hàng trong những tháng gần đây.

Người vợ lăng loàn đã bị cảnh sát bắt giam hôm thứ Bảy và hiện đang phải đối diện với hai tội danh lạm dụng về thể chất và giam giữ người bất hợp pháp. Phiên toàn xét xử sẽ diễn ra trong thời gian tới.

Lâm Nhi

An ninh lương thực: Vấn đề ngày càng nghiêm trọng

Nạn đói trên thế giới hiện nay vẫn đang là một vấn đề nổi cộm, nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu đúng nguyên nhân thật sự của nó. Tạp chí Nature phân tích một số xu hướng và những thách thức chính đối với việc cung cấp lương thực cho 9 tỷ người trong năm 2050.

1. Người bị đói chủ yếu đang sống ở đâu?

Trong năm 1999, hơn 1 tỷ người bị suy dinh dưỡng – lượng thực phẩm tiêu thụ hằng ngày của họ cung cấp năng lượng ở dưới mức tối thiểu – không phải vì trên thế giới không có đủ lương thực, mà vì nhiều người không đủ tiền mua. Ít nhất 30% lượng thực phẩm bị lãng phí. Tuy tỷ lệ người bị đói cao nhất là ở vùng Hạ Sahara – tương ứng khá sát với tình hình đói nghèo ở đây – nhưng đa số người bị suy dinh dưỡng trên thế giới hiện đang sống ở châu Á.

2. Nạn đói hiện đang không hề thuyên giảm

Tỷ lệ và số lượng người suy dinh dưỡng qua những thập kỷ gần đây (mỗi hình người tương đương với con số 200 triệu)

Tỷ lệ phần trăm người bị đói ở các nước đang phát triển đã giảm trong vài thập kỷ qua (biểu đồ nằm dưới) nhưng số lượng người bị đói trên thế giới chỉ giảm chút ít (biểu đồ nằm trên). Tuy nhiên, tới năm 2008, dưới tác động của cuộc khủng hoảng giá lương thực, tình hình bắt đầu tồi tệ hơn nữa.

3. Nguyên nhân thực sự không phải do tăng dân số

Các nhà khoa học từ lâu đã sợ rằng dân số tăng sẽ quá tải so với năng suất lương thực, nhưng tới nay mức tăng dân số đang giảm dần và sẽ bình ổn vào năm 2050 khi trung bình mỗi gia đình ở các nước nghèo chỉ có 2,2 đứa trẻ. Tuy dân số trong thời gian qua tăng lên, nhưng mức calo có thể được tiêu thụ tính theo đầu người cũng tăng chứ không giảm đi. Sản xuất đủ lương thực trong tương lai là điều khả thi, nhưng để làm điều này người ta khó tránh khỏi phải chấp nhận giảm đi các nguồn tài nguyên khác, cụ thể là nước.

4. Nguyên nhân thực sự cũng không phải là thiếu đất

Một dự báo công bố trong năm 2009 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hợp Quốc và Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển khẳng định rằng diện tích đất canh tác hiện nay có thể chỉ bằng một nửa diện tích đất canh tác trong tương lai – chủ yếu có thêm đất từ châu Mỹ Latinh và châu Phi, mà không hề làm giảm quỹ đất cho trồng rừng, đất bảo tồn, hay đô thị hóa. Tuy nhiên, Hội Hoàng gia Anh cho rằng không nên tăng diện tích đất canh tác lên quá nhiều vì sẽ làm tổn hại các hệ sinh thái và đa dạng sinh học. Thay vào đó, Hội cho rằng nên ‘tập trung hóa một cách bền vững’, vốn đã trở thành mục tiêu ưu tiên của nhiều cơ quan nghiên cứu nông nghiệp.

Biểu đồ tăng trưởng dân số và mức calo trung bình trên đầu người mỗi ngày (đường xanh lá cây tương ứng với trục bên trái: dân số tính theo tỷ người; đường xanh dương tương ứng với trục phải: lượng calo trung bình theo đầu người hằng ngày)

Diện tích đất canh tác hiện nay (màu xanh lá cây đậm) chỉ bằng tổng diện tích đất có thể canh tác trong tương lai.

5. Vấn đề cốt lõi là phải tận dụng hiệu quả các nguồn lực sẵn có

Nhiều quốc gia có thể tăng năng suất hiện nay bằng cách áp dụng những công nghệ và biện pháp trồng trọt hiện có. Tập trung hóa cao độ cũng đồng nghĩa với việc tăng năng suất thu hoạch trong khi sử dụng ít nước, phân bón, và thuốc trừ sâu hơn. Theo ý kiến các chuyên gia thì tăng đầu tư công cho nghiên cứu nông nghiệp là rất cần thiết. Nhưng hiện nay lượng đầu tư này chỉ mới chiếm 5% tổng kinh phí dành cho nghiên cứu và phát triển khoa học. Mức đầu tư cho nghiên cứu nông nghiệp của toàn thế giới đang tăng lên, nhưng với tốc độ chậm hơn nhiều so với thời kỳ cách mạng xanh trong những năm 1970. Ngoại lệ duy nhất là Trung Quốc, nơi kinh phí hiện nay đã gấp đôi so với hồi thập kỷ 1980.

(Nature News)

12,6% trẻ em suy dinh dưỡng thể cân nặng

(Dân Việt) - Hiện trên toàn thành phố Hà Nội, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể cân nặng của trẻ là 12,6%, thể chiều cao là 23,4%; trong đó cao nhất là các xã phía tây và huyện Mê Linh.

Chương trình phòng chống suy dinh dưỡng của Hà Nội đang triển khai đồng bộ nhiều hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em để hạ thấp tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng của toàn thành phố từ 12,6% (thể cân nặng) xuống còn 11,9% trong năm 2010.

Tuy nhiên, sau ngày mở rộng địa giới hành chính, số hộ nghèo ở Hà Nội tăng lên, đặc biệt có 13 xã miền núi, nhiều đồng bào dân tộc sinh sống, nhiều nơi trình độ dân trí không đồng đều.

B.T

Con tôi có bị suy dinh dưỡng?

Bé gái nhà tôi được 9 tháng tuổi mà chỉ đạt 8 kg thì có suy dinh dưỡng không? Xin bác sỹ tư vấn giùm.

Cháu rất hay bị trớ khi ăn. Hiện cháu vẫn ăn bột loãng, mỗi ngày cháu ăn 4 bữa bột mặn, không ăn bột ngọt.

Khuất Thu Thủy (Nghĩa Tân - Cầu Giấy - Hà Nội)

Trả lời:

Bé gái được 9 tháng tuổi, nặng 8 kg là phát triển hoàn toàn bình thường, không suy dinh dưỡng. Chị cần đo thêm chiều cao cho bé để xem cháu đã phát triển cân đối hay chưa. Ở tuổi này, bé cần đạt chiều cao khoảng 72cm.

Hiện cháu ăn 4 bữa bột/ngày là nhiều quá, chị nên giảm bớt 1 bữa. Khi cháu không muốn ăn nữa thì không nên ép cháu ăn dễ làm cháu bị nôn trớ.

Sau khi bé ăn xong, nên bế trẻ nhẹ nhàng (không xốc vác) và thẳng đứng, bụng ép vào ngực bạn, đầu kề vai bạn để tránh cho cháu bị trớ.

Ở tuổi này trẻ tăng cân rất chậm vì vậy chị đừng nên sốt ruột, chỉ cần bé ăn ngoan, ngủ ngoan không quấy khóc, ốm đau là có thể yên tâm về sự phát triển của bé.

Chúc chị Thủy nuôi con khỏe!

Lan Anh

Chế độ ăn cho trẻ 7 tháng tuổi

Góc tư vấn dinh dưỡng kỳ này giới thiệu phần trả lời của bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Thanh, Phòng khám Tư vấn Dinh dưỡng Vinamilk

* Con tôi 7 tháng tuổi, sáng bú mẹ, ăn 90 ml sữa; 11 giờ ăn 90 ml bột mặn; trưa bú mẹ; chiều ăn 90 ml sữa; 17 giờ ăn 90 ml bột ngũ cốc. Có cần xay thêm thịt, cá trộn với bột cho cháu ăn không? Cháu nặng 8 kg, cao 64 cm, có bị suy dinh dưỡng và lùn không?

Mỹ Dung (banglangtim_ten@...)

- Trả lời: Bé nhà bạn có cân nặng theo tuổi ở mức bình thường, chiều cao theo tuổi ở mức suy dinh dưỡng độ 1 (còn gọi là suy dinh dưỡng thể thấp còi). Chế độ ăn như bạn nêu không rõ có thêm sữa bữa đêm hay không, nếu không thì không đủ theo nhu cầu lứa tuổi của bé. Ở tháng tuổi này bé cần chế độ ăn giặm 2-3 bữa/ngày kết hợp với 800 ml sữa/ngày. Bạn có thể đa dạng hóa bữa ăn cho bé được thay đổi khẩu vị, không bị ngán: bột gạo sữa, bột thịt heo, thịt gà, thịt bò... Bạn có thể tham khảo về chế độ dinh dưỡng như sau: - Bé cần 3 bữa ăn/ngày: Bột/ cháo xay (có đầy đủ 4 nhóm thực phẩm); 100-120 g đạm/ngày: Thịt, cá, tôm, cua, lươn, trứng... (2 muỗng canh/chén); rau củ: 2 muỗng canh/chén; dầu ăn: 2 muỗng cà phê/chén. - Cho bé dùng phô mai, sữa chua, trái cây vào bữa phụ. Nếu lượng ăn trong bữa không đạt nhu cầu, cần tăng bữa phụ lên để bù. - Kết hợp khoảng 800 ml sữa theo công thức phù hợp lứa tuổi (Dielac Alpha Step2); Tắm nắng: 20 phút/ngày (trước 9 giờ). Các sản phẩm Vinamilk phù hợp với bé: Sữa bột Dielac Alpha Step2, sữa chua men sống Probi, sữa chua SuSu, phô mai Vinamilk. * Em bé 6 tháng tuổi ăn sữa chua và uống nước cam được không?

Hong Diem (pethomiss@...)

- Trả lời: Sáu tháng trở lên bé dùng những món bạn nêu trên được rồi, cho bé dùng từ ít đến nhiều sau bữa ăn giặm khoảng 30 phút đến 1 giờ. Sữa chua nên ngâm vào nước ấm trước khi cho bé dùng.
Bạn đọc có thắc mắc, xin vui lòng gửi thư về Báo Người Lao Động (số 14 Cách Mạng Tháng Tám, quận 1- TPHCM), ngoài phong bì đề Góc tư vấn dinh dưỡng hoặc email về tuvandinhduong@nld.com.vn.

Ốm, còi vì thuốc kháng sinh

(Dân Việt) - Dùng thuốc kháng sinh khéo chính là ở chỗ biết cách phối hợp hoạt chất sinh học như acid amin, sinh tố, khoáng tố... một cách hài hòa sao cho thuốc kháng sinh vẫn bén nhưng đừng trở thành dao hai lưỡi.

Suy dinh dưỡng dù đủ ăn!

Có một điều rõ ràng dù nghịch lý. Đó là nhiều bậc phụ huynh đang cuống cuồng vì con trẻ ốm yếu chẳng khác nào suy dinh dưỡng dù không hề thiếu ăn!

Thực tế, sở dĩ trẻ ngày càng suy kiệt vì biếng ăn, gầy còm, đi đứng không vững, khó ngủ, hay khóc nhè, thường xuyên rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là khuynh hướng dễ nôn ngay sau khi ăn, dù chẳng nuốt được bao nhiêu, là vì tác dụng phụ của thuốc kháng sinh dùng quá nhiều do trẻ hay bị bội nhiễm đường hô hấp, tiêu hóa hay tiết niệu.

Khỏi nói dông dài cũng biết tình trạng này đang phổ biến đến như thế nào ở nước ta khi thuốc kháng sinh dễ mua hơn báo! Đó là chưa nói đến thói quen "không biên toa cho thuốc kháng sinh không về" của một số thầy thuốc xem thường chuyện lờn thuốc cũng như ảnh hưởng bất lợi trên sức đề kháng của bệnh nhi.

Yếu quá nuốt không vô

Trẻ quá yếu nên tất nhiên không háu ăn vì còn sức đâu mà thèm ăn. Hơn nữa, cho dù có bị ép ăn thì dưỡng chất đằng nào cũng không được hấp thu. Càng thiếu dưỡng chất cần thiết để tổng hợp kháng thể trẻ càng dễ bị bội nhiễm. Trẻ cứ ít ngày tiêu chảy lại thêm nay viêm họng mai viêm phế quản tất nhiên phải sớm trơ xương, bụng ỏng, mắt lồi, mặt hốc hác.

Vòng luẩn quẩn cứ thế tiếp tục khiến trẻ càng lúc càng sụt cân, càng dễ đau yếu cho đến khi một căn bệnh nghiêm trọng nào đó thừa nước đục thả câu. Thường gặp nhất là tình trạng dị ứng dai dẳng cho dù có dùng thuốc chống dị ứng. Thay vì rầy trẻ biếng ăn, thay vì tưởng trẻ bị bệnh ngoài da, cha mẹ nên hỏi ý kiến thầy thuốc để bổ sung chất đạm, men tiêu hóa, sinh tố, khoáng tố... càng sớm càng tốt.

Thiếu đạm khó khỏe

Uống nhiều thuốc kháng sinh, quân bình vi sinh trong khung ruột của trẻ bị rối loạn trầm trọng bên cạnh tình trạng thiếu hụt nhiều sinh tố và khoáng tố do các chất này vừa bị tiêu thụ quá nhiều trong tiến trình bội nhiễm, vừa không được hấp thu do rối loạn tiêu hóa dai dẳng. Trẻ vì thế suy dinh dưỡng mà cha mẹ không ngờ do hậu quả của lạm dụng thuốc kháng sinh.

Tưởng phải trong nhờ đục chịu trong chuyện trẻ con chậm lớn vì phản ứng phụ của thuốc kháng sinh thì sai. Giải pháp cho toàn bộ chuỗi khúc mắc vừa kể không quá phức tạp nếu như thầy thuốc cũng như phụ huynh nhanh tay bổ sung chất đạm, sinh tố và khoáng tố cho trẻ ngay khi phát hiện trẻ không tăng trưởng theo đúng tiến độ bình thường.

Khéo hơn nữa là việc áp dụng chất đạm, đặc biệt là các loại acid amin cần thiết để phòng chống tình trạng viêm nhiễm, như lysin, không chỉ cùng lúc với liệu trình điều trị bằng thuốc kháng sinh mà tiếp tục nhiều ngày trong giai đoạn phục hồi.

Bên cạnh vai trò quan trọng trong tiến trình tổng hợp kháng thể, nhờ tác động đặc hiệu trên sụn và mô liên kết nên lysin là nhân tố tối cần thiết cho tăng trưởng nói chung và phát triển xương cho trẻ, nhất là khi được kết hợp với các acid amin khác như threonine, tryptophane, methionine...

Kết quả của nhiều công trình nghiên cứu cho thấy trẻ không thiếu lysin rõ ràng là đối tượng ít bị bội nhiễm. Ngay cả trong trường hợp mắc bệnh thì thời gian nhiễm bệnh cũng được thu ngắn thấy rõ. Việc dùng thuốc kháng sinh, hạ nhiệt, chống ho... nhờ đó an toàn hơn cho trẻ vì giới hạn được phản ứng phụ khó lường nhờ không phải dùng thuốc lâu ngày. Đáng tiếc là nhiều bệnh nhi vẫn còn được điều trị bằng thuốc đặc hiệu nhưng lại thiếu chất đạm giữ vai trò hỗ trợ cho sức đề kháng trong phác đồ điều trị.

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng

Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ học bán trú

GiadinhNet - Vào năm học, có trẻ sụt cân do chưa thích nghi được chế độ dinh dưỡng của trường bán trú. Có trẻ rơi vào nguy cơ béo phì do bố mẹ lo lắng bữa ăn ở trường nên nhồi nhét con ăn quá nhiều.

Ăn ít hay nhiều đều không tốt

Bác sĩ Lê Quang Hào, Trung tâm Khám, tư vấn dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho rằng, những ngày đầu nhập học, nhất là những trẻ mới vào lớp 1, đa số trẻ đều có tình trạng căng thẳng, hoảng sợ vì thay đổi nếp sinh hoạt, bị ép vào khuôn khổ mới. Do chưa thích nghi nề nếp, chế độ dinh dưỡng của trường nên khẩu vị và thói quen ăn uống hàng ngày có thể ảnh hưởng dẫn tới tình trạng sụt cân, đau ốm, nhất là những trẻ biếng ăn.

Không ít cha mẹ lúc nào cũng sợ con đói, nên sáng đi học cố nhồi nhét cho con ăn quà, sau khi ăn sáng còn nhét thêm sữa, bánh kẹo vào cặp. Tối về lại cố ép trẻ ăn nhiều món ngon và bổ dù không biết rõ trẻ được ăn gì ở trường. Việc trẻ bị ép ăn quá nhiều sẽ có nguy cơ bị béo phì. Hơn nữa, bữa ăn có quá nhiều chất bổ vào buổi tối khiến trẻ khó tiêu, khó ngủ.

Theo BS Nguyễn Thị Diệu, Khoa dinh dưỡng, BV Nhi TƯ, trong những tuần đầu, nhiều trẻ chưa quen với việc tự ăn hoặc vẫn giữ thói quen ở nhà dẫn đến tình trạng ăn chậm, ăn không hết khẩu phần. Sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể làm trẻ bị suy dinh dưỡng. Với những trẻ kén ăn, ngoài việc nhắc nhở, cha mẹ nên cho trẻ mang theo những thức ăn nhẹ như sữa, bánh mỳ, bánh phô mai... để trẻ ăn bữa ăn phụ vào thời gian nghỉ giữa các giờ học. Cha mẹ cũng nên khuyến khích con tập ăn những món ăn mới trong các bữa ăn cuối tuần ở nhà.

BS Hào cho rằng, bữa ăn sáng là bữa quan trọng nhất trong ngày. Cha mẹ nên cho trẻ ăn đầy đủ dinh dưỡng vào bữa sáng sẽ giúp trẻ có trí nhớ tốt, khả năng tập trung cao và có thể học tốt đến tiết học cuối cùng của buổi sáng. Nếu không ăn sáng hoặc bữa ăn không đầy đủ, trẻ rất dễ bị hạ đường huyết làm giảm khả năng tập trung khi học. Bữa sáng có thể cho trẻ ăn một tô mì gói, có thêm ít thịt, rau củ...

Kết hợp thực đơn của trường

Để đáp ứng nhu cầu năng lượng, cha mẹ cần kết hợp với thực đơn ở trường để đảm bảo thức ăn của trẻ đầy đủ năng lượng và trẻ một ngày được ăn 4 - 5 bữa. Bao gồm: 2 - 3 bữa cơm với các loại thức ăn chế biến từ thịt, cá, tôm, cua, trứng, lạc, vừng, đậu đỗ, rau xanh và dầu mỡ và các bữa phụ là: Cháo hoặc súp, bún, phở, mỳ, sữa...

BS Nguyễn Thị Diệu khuyên, để trẻ được cung cấp đủ dưỡng chất, bữa ăn của trẻ cần đầy đủ 4 nhóm thực phẩm: Protein (cá, sữa...), chất béo (thịt, sữa, cá...), vitamin và khoáng chất (cà rốt, gan, trứng...). Ngoài ra, nên cho trẻ uống thêm 200 - 400ml sữa và hoa quả chín sau các bữa ăn theo nhu cầu của bé.

Theo BS Hào, đáng lo ngại hơn ở các trường bán trú là tỷ lệ béo phì cao gấp hai lần tỷ lệ suy dinh dưỡng. Bởi trẻ học bán trú thời gian ngồi học nhiều hơn thời gian vận động. Béo phì sẽ khiến trẻ dễ mắc bệnh như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, viêm xương khớp, sỏi mật, bệnh đái tháo đường...

Với trẻ đang bị thừa cân béo phì, cha mẹ cũng như nhà trường cần thay đổi chế độ dinh dưỡng và tăng hoạt động thể lực để trẻ không tiếp tục tăng cân và thúc đẩy phát triển chiều cao đạt mức hợp lý giữa cân nặng so với chiều cao.

Cha mẹ phải nắm được tình hình ăn uống của trẻ qua thầy cô, tốt nhất nên dành chút thời gian trực tiếp đến trường vào giờ ăn trưa của trẻ để xem khẩu phần ăn như thế nào, trẻ có ăn hết không. Từ đó lên kế hoạch dinh dưỡng cho trẻ phù hợp. Cha mẹ cần theo dõi cân của con hàng tháng, nếu cân của các bé trong một vài tháng không tăng hoặc giảm thì trẻ đã bị ăn thiếu, còn tăng cân bình thường thì đã ăn đầy đủ.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên, để trẻ học bán trú có đầy đủ dinh dưỡng tốt nhất cha mẹ cần phối hợp với nhà trường sao cho thực đơn ở nhà trường và ở nhà đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ. Việc xác định thực đơn cần rõ ràng cụ thể. Ngoài ra, cũng phải có sự phân chia thích hợp về số bữa và thành phần các chất dinh dưỡng ở trường và ở nhà, tránh cho trẻ không bị "quá tải" hoặc không bị "no dồn, đói góp".

Phương Thuận

Bé 4,5 tháng tuổi chưa cứng cổ có phải còi xương?

Bé trai 3 tháng đã lẫy cất cao đầu được nhưng hiện cháu đã được 4,5 tháng mà cổ vẫn chưa cứng. Như vậy cháu có phải bị còi xương không?

Cháu nặng 7kg cao khoảng 63cm. Dạo này cháu bị rụng tóc vành khăn, lúc bú mẹ hay ra mồ hôi gáy và lưng đoạn gần gáy. (Hà Phương - Hà Nội)

Trả lời:
Cháu chưa cứng cổ chưa hẳn là dấu hiệu của bệnh còi xương. Cân nặng chiều cao của cháu đều đạt chuẩn. Tuy nhiên, cân nặng và chiều cao không có giá trị để chẩn đoán còi xương vì thực tế nhiều trẻ thừa cân vẫn còi xương, ngược lại có cháu bị suy dinh dưỡng nhưng lại không bị còi xương.
Nhưng theo như chị mô tả thì cháu có một số dấu hiệu của còi xương như: rụng tóc vành khăn (Lưu ý là tóc trẻ rụng thành vệt phía sau gáy còn rụng tóc những chỗ khác chưa chắc đã phải của bệnh còi xương), ra nhiều mồ hôi trộm. Chị có thể theo dõi thêm con có những biểu hiện khác của bệnh còi xương như: ngủ không ngon giấc , khóc đêm, trán dô , đầu bẹp, thóp rộng chậm liền không?
Nếu đúng thì chị nên đưa cháu đi khám BS để được chẩn đoán và điều trị còi xương.

Nhiều thành tựu trong công tác dân số và sức khỏe sinh sản

GiadinhNet - Công tác DS-KHHGĐ mặc dù còn nhiều khó khăn và thách thức nhưng năm 2009, tổ chức bộ máy làm công tác DS-KHHGĐ từ Trung ương đến cơ sở đã được củng cố, kiện toàn, hoàn thành chỉ tiêu giảm sinh 0,2%o.

Theo kết quả cuộc Tổng điều tra Dân số và Nhà ở ngày 1/4/2009: Tỉ lệ gia tăng dân số trung bình hàng năm đã giảm xuống 1,2% (giai đoạn 1999 - 2009) và đạt thấp nhất trong vòng 50 năm qua; Tổng tỉ suất sinh giảm xuống còn 2,03 con và đạt dưới mức sinh thay thế. Với các chỉ báo trên, dự kiến ngành sẽ hoàn thành vượt mức các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2010 đã đề ra.

Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em đã đạt được nhiều kết quả tốt. Tỉ số chết mẹ giảm còn 69/100.000 trẻ đẻ sống; Tỉ lệ tiêm chủng đầy đủ 7 loại vaccine cho trẻ dưới 1 tuổi đạt trên 95%; Tỉ lệ chết trẻ em dưới 1 tuổi giảm còn dưới 16%o; Tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi giảm còn 18,9% góp phần hoàn thành các Mục tiêu Thiên niên kỷ mà Việt Nam đã cam kết cùng cộng đồng quốc tế.

M.V

Phụ nữ có thể được nghỉ 6 tháng sau khi sinh

Ngày 16.8, ông Nguyễn Trọng An, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em cho biết, Bộ LĐ-TB-XH đang xây dựng chính sách kéo dài thời gian nuôi con bằng sữa mẹ.

Theo quy định hiện nay, mỗi bà mẹ chỉ sinh tối đa hai con, và suốt cuộc đời chỉ được nghỉ có 8 tháng sau sinh để chăm sóc hai con là quá ít so với sự cống hiến sức lao động và chức năng làm mẹ. Theo ông An, Việt Nam đang nằm trong số những quốc gia có tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng cao nhất nhì thế giới, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi (hiện tại trên toàn quốc còn trên 30%).

Một trong số các nguyên nhân của tình trạng trên là do con em chúng ta không được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Việc nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách cho các bà mẹ được nghỉ sau sinh khoảng 6 tháng là phù hợp, nhằm giúp cho trẻ nhỏ được hưởng lợi từ nguồn sữa mẹ, tăng cường sức khỏe cho bà mẹ và trẻ em, góp phần giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi.

H.Bình

Phản hồi vụ ‘ham sữa rẻ’: Bình Việt Đức chấp nhận hoàn tiền

Hôm qua, chị Lê Thị Tiến (ngụ đường Tân Quý, phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP HCM) cho biết, Công ty TNHH Bình Việt Đức đã gặp gia đình chị đề nghị thu hồi toàn bộ lô sữa Babysan 2 mà vợ chồng chị đã mua, đồng thời hoàn trả lại số tiền hơn 20 triệu đồng.

Tuy nhiên, chị Tiến muốn công ty phải nhận trách nhiệm và bồi thường đối với sức khỏe của hai con chị (đang trong tình trạng suy dinh dưỡng) nên chị chưa đồng ý với cách giải quyết của doanh nghiệp này.

Như Đất Việt đã phản ánh, do ham sữa rẻ nên chị Tiến đã mua trữ khoảng 160 lon sữa Babysan 2 của Công ty TNHH Bình Việt Đức, nhưng sau đó phát hiện sữa có vấn đề về chất lượng nên đã nhờ Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP HCM can thiệp.

Liên quan đến vụ khiếu nại trên, Thanh tra Sở Y tế cũng đã vào cuộc, lấy mẫu sữa Babysan 2 để kiểm tra chất lượng.

Ngọc Ánh

Hốt hoảng cho con uống sữa Babysan 2, con suy dinh dưỡng

- Nuôi con bằng sữa Babysan 2, vợ chồng chị Lê Thị Tiến hốt hoảng khi trạm y tế phường xác nhận hai đứa con song sinh của chị bị suy dinh dưỡng.

Hàng đặt mua không có hóa đơn

Hai bé Phạm Hồng Liên và Phạm Huỳnh Liên (9 tháng tuổi) con song sinh của chị Lê Thị Tiến ngụ tại phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP.HCM đã được trạm y tế phường Tân Quý xác nhận trong tình trạng suy dinh dưỡng.

Chị Liên cho rằng, tình trạng này xảy ra xuất phát từ nguyên nhân chị sử dụng sữa Babysan 2 được mua từ Công ty TNHH Bình Việt Đức.

Chị Liên cùng chồng và 2 con đã đến Văn phòng đại diện VietNamNet tại TP.HCM phản ảnh về tình trạng sữa Babysan 2 được mua từ công ty Bình Việt Đức có nhiều nghi vấn về chất lượng sản phẩm.

Theo trình bày của chi Tiến, trong khoảng thời gian từ 24/2 đến 5/3 chị đã mua tất cả 160 lon sữa (kể cả khuyến mãi) đều còn hạn sử dụng đến 2011 với tổng số tiền là 20 triệu đồng đều do nhân viên của công ty là Huỳnh Minh giao hàng tận nhà. Tất cả các lô hàng đặt mua đều không được giao hóa đơn.

Quá trình sử dụng sữa Babysan 2, chị Tiến phát hiện sữa có mùi hôi dầu, pha uống thử thấy có vị đắng. Sự việc được báo cho công ty và chính người giao hàng là anh Minh hẹn sẽ đổi lon sữa khác.

Mấy ngày sau, chị Tiến tiếp tục mở thêm hai lon nữa và phát hiện có hiện tượng lạ. “Pha uống có vị hơi chua. Tình trạng hỏng không rõ ràng, rất khó nhận biết bằng các giác quan như mũi, lưỡi”- chị Tiến nói.

Ngày 17/4, sự việc được báo về bộ phận chăm sóc khách hàng của công ty thì một nhân viên tên Vy tiếp và xác nhận: “Những lô sữa này đã bị biến chất do hàng được anh Trung gom về từ các đại lý. Cô Vy khuyến cáo không thể cho hai bé uống đồng thời thông báo thêm là anh Trung đã nghỉ việc cách đây 2 tuần (?)”- theo chị Tiến. Hiện tại nhà chị Tiến vẫn còn 120 lon loại 900gr và 20 lon loại 450gr.

Trước sự việc như vậy, chị Tiến là làm đơn khiếu nại gởi đến Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP, Báo VietNamNet và Công ty Bình Việt Đức.

Công ty đã xử lý nhưng chưa tiện công bố (?)

Tiếp nhận đơn, bà Vũ Trần Thủy Tiên, Phòng Chăm sóc khách hàng Công ty Bình Việt Đức đã có văn bản ghi nhận ý kiến giải quyết của khách hàng bằng cách đổi lại 3 lon sữa đã bị hư và hứa hẹn sẵn sàng đổi lại tất cả các lon sữa có vấn đề dù sữa không rõ nguồn gốc do nhân viên không thẩm quyền mang đi bán (?). Tuy nhiên, bà Thủy Tiên giải thích với khách hàng vấn đề này (mua của nhân viên trong quá trình nghỉ việc và không có chứng từ) sẽ được trình lên cấp trên để giải quyết.

Không thể chấp nhận cách trả lời thiếu trách nhiệm như vậy, chị Tiến cho biết, theo lời cô Vy thì ông Trung nghỉ việc vào khoảng đầu tháng 4/2010 trong khi sữa chị đã mua từ trước đó nhiều tháng. Không thể nói là hàng mua của nhân viên đã nghỉ việc hơn nữa chị nhiều lần đòi hóa đơn chứng từ thi nhân viên của công cứ hẹn lần hẹn lượt.

Hiện nay, theo chị Tiến sức khỏe của hai con chị ngày một suy kiệt. Thể trọng của các cháu giảm dần từ khi sử dụng sữa Babysan 2 của Công ty Bình Việt Đức xuất bán.

Theo chị Tiến, Công ty Bình Việt Đức phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm không thể đổ cho nhân viên bán hàng không có hóa đơn chứng từ.

Ngày 11/5, VietNamNet đặt vấn đề trách nhiệm của Công ty Bình Việt Đức về chất lượng sản phẩm đối với người tiêu dùng cũng như quản lý nhân viên bán hàng. Ông Âu Phan Trí, Trưởng phòng Kinh doanh Công ty Bình Việt Đức đã không trả lời thẳng vào các câu hỏi PV VietNamNet nêu mà chỉ nói một cách chung chung.

Ông Trí cho biết tất cả hàng bán ra đều phải xuất hóa đơn nhưng hóa đơn lại không đến tay người tiêu dùng. Ông Trí cho biết thêm, vấn đề của ông Trung, công ty đã xử lý nhưng chưa tiện công bố vì phải đợi có kết quả kiểm nghiệm sản phẩm từ Sở Y tế TP.HCM.

Trần Chánh Nghĩa

Ngành Y tế vào cuộc vụ sữa Babysan 2

- Liên hệ với Sở Y tế TP.HCM sau bài viết "Cho con uống sữa Babysan 2, con suy dinh dưỡng” đăng trên VietNamNet, cơ quan này cho biết đã vào cuộc và có kết quả trong tuần.

Lấy mẫu sữa Babysan 2 trên thị trường

Ngày 12/5, ông Nguyễn Kim Bình, Phó chánh thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết, đã nhận được phản ánh từ Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP.HCM về việc người dân khiếu nại chất lượng sữa Babysan 2 của Công ty Bình Việt Đức (quận Tân Bình, TP.HCM) có nhiều nghi vấn.

Do đó, ngày 10/5, đoàn thanh tra Sở Y tế đã đến Công ty Bình Việt Đức để tiến hành kiểm tra. Thanh tra chưa thấy công ty sai phạm về điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, sữa được bảo quản trong kho có môi trường nhiệt độ đúng quy định.

Đoàn thanh tra đã tiến hành lấy 3 mẫu sữa Babysan 2 cùng lô với loại bị người dân khiếu nại tại công ty và cả ở trên thị trường để đem xét nghiệm các hàm lượng chất xem có đúng như nhà sản xuất công bố không. Ngoài ra, các mẫu sữa này còn được kiểm tra về mức độ vi sinh, các biến đổi bằng cảm quan có thể nhận biết như vón cục, có mùi…

Theo bác sĩ Bình, kết quả kiểm nghiệm chất lượng sữa Baby san 2 sẽ có sau khoảng 1 tuần nữa.

Song song với việc kiểm tra những cơ sở sản xuất sữa được phản ánh từ người dân, thanh tra Sở Y tế TP.HCM cũng bất ngờ kiểm tra việc kinh doanh sữa tại một số siêu thị nhỏ lẻ trên địa bàn. Nhiều mẫu sữa bột cho trẻ em, người già, canxi…đã được đoàn đem về xét nghiệm hàm lượng dưỡng chất.

Công ty bán sữa đề nghị thu hồi sữa Babysan 2

Cùng ngày, gia đình có con song sinh dùng sữa Babysan 2 không đồng ý cho Công ty Bình Việt Đức thu hồi sữa khi nguyên nhân gây suy dinh dưỡng cho con họ chưa được làm rõ.

Anh Phạm Xuân Thông, cha của hai bé song sinh dùng sữa Babysan 2 cho biết chiều ngày 11/5, ông Âu Phan Trí, Trưởng phòng Kinh doanh Công ty TNHH Bình Việt Đức cùng 2 nhân viên đã đến nhà đề nghị được bồi hoàn lại tiền mua sữa và thu hồi toàn bộ số sữa Babysan 2 mà gia đình anh còn lưu giữ.

Trao đổi với VietNamNet, anh Thông nói :“ Hai con tôi đã uống loại sữa Babysan 2 không đạt chất lượng trong thời gian dài khiến sức khỏe bị giảm sút. Thiệt hại này không được công ty Bình Việt Đức đề cập đến. Vì vậy gia đình tôi chỉ chấp nhận giao số sữa còn lại khi những thiệt hại được bồi thường thỏa đáng”.

Được biết sự việc đã được Văn phòng tư vấn khiếu nại người tiêu dùng TP.HCM đưa ra hòa giải vào ngày 7/5.

Tai buổi hòa giải này, giữa người tiêu dùng là vợ chồng anh Thông và đại diện công ty Bình Việt Đức chưa tìm được tiếng nói chung vì Công ty Bình Viết Đức đã không lý giải tại sao sữa được xuất bán từ kho công ty nhưng không giao hóa đơn cho khách hàng đồng thời công ty không tư vấn cho khách hàng về trường hợp hai cháu bị ảnh hưởng tới sức khỏe khi dùng sữa Babysan 2.

Văn phòng tư vấn và khiếu nại người tiêu dùng đã yêu cầu Sở Y tế TP.HCM lấy mẫu sữa để kiểm tra chất lượng. Sau khi có kết quả sẽ có buổi hòa giải kế tiếp.

Trong khi chưa có buổi hòa giải kế tiếp, đại diện Công ty Bình Việt Đức chủ động đến nhà và chồng anh Thông đề nghị trả lại tiền và thu hồi số sữa đã bán.

Trần Chánh Nghĩa - Thanh Huyền

10 tuổi phải dự thi về suy dinh dưỡng

Đầu tháng 5 là thời điểm căng thẳng với nhiều học sinh tiểu học vì phải thi học kỳ II. Ở Trường Tiểu học Phan Chu Trinh (quận Ba Đình, Hà Nội), nhiều em còn phải làm bài dự thi về suy dinh dưỡng với nhiều câu hỏi hóc búa mà người lớn cũng khó trả lời.

Đó là cuộc thi “Tìm hiểu kiến thức về phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em năm 2010” với những câu hỏi như: vai trò của chất béo, chất đạm, thời gian bắt đầu cho trẻ ăn bổ sung tốt nhất là mấy tháng tuổi, lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ… Phụ huynh của một học sinh bức xúc: “Những câu hỏi trong bài dự thi chỉ phù hợp cho những lớp tập huấn kiến thức về suy dinh dưỡng ở trẻ em hoặc các website dạy làm cha mẹ…”.

Chị L.T.T (mẹ một em lớp 4A) nói: “Thời gian làm bài dự thi đúng vào thời điểm mà học sinh đang tập trung ôn tập và thi học kỳ. Ngoài trả lời các câu hỏi, bài thi còn yêu cầu học sinh viết một bài tự luận về vấn đề suy dinh dưỡng, cũng là phần mà các cháu đều lúng túng vì không hiểu yêu cầu”. Một phụ huynh khác nói thêm: “Nếu là cuộc thi phù hợp, thiết thực hơn như giúp học sinh yêu môi trường, cây xanh… thì phụ huynh sẽ hết sức ủng hộ. Nhưng nếu là những cuộc thi vượt quá sự hiểu biết học sinh, làm cho các cháu khổ sở khi phải tham gia thì có nên hay không?”

Trao đổi với Đất Việt về những bức xúc của phụ huynh, bà Trần Tố Lan, Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, cho biết, cuộc thi tìm hiểu phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em năm 2010 do Quận đoàn phát động và triển khai từ ngày 1/3, kết thúc chấm thi vào ngày 30/5. “Những câu hỏi trong bài dự thi mang tính chất tham khảo, câu trả lời đúng hay sai đều không tính điểm thi đua cho học sinh. Các em tìm hiểu và biết được đến đâu trả lời đến đấy. Cuộc thi này đã phát động từ ngày 1/3. Vì vậy, học sinh nào có ý thức tìm hiểu thì sẽ nộp sớm chứ trường không tạo áp lực cho các em vào đúng dịp thi cử này”, bà Lan nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, một số trường tiểu học khác như: Nghĩa Đô, Thành Công A, Kim Đồng, Nghĩa Tân… không phải tham gia cuộc thi này. Bà Lê Thị Mai, Hiệu phó Tiểu học Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình), chia sẻ: “Các em học sinh đang bận thi học kì nên những cuộc thi tìm hiểu, bổ sung kiến thức nên để sau”.

Tuyết Nga

Bé ăn nhiều mà vẫn thiếu cân

Con trai em hiện được 6 tháng 11 ngày, nặng 7kg. Cân nặng của cháu như vậy có phải suy dinh dưỡng?

Con trai em hiện được 6 tháng 11 ngày, nặng 7kg. Khi sinh cháu nặng 3,3kg. Do không có sữa mẹ nên em cháu ăn hoàn toàn sữa ngoài. Chế độ ăn hàng ngày của cháu như sau:

Sáng : 6h: 100ml sữa công thức. 7h30': bột 200ml. 9h30': 100ml sữa

Trưa: 11h: Bột 200ml. 12h: Nước quýt 90ml. 13h30: Sữa 100ml

Chiều: 15h30: bột 200ml. 16h30: sữa chua, hoa quả. 18h sữa: 100ml

Tối: 19h30 bột 200ml và hoa quả. Sau đó cháu ăn thêm 3 bữa sữa( mỗi bữa 100ml) và ngủ ngon giấc đến sáng

Vậy em xin hỏi bác sỹ chế độ ăn như vậy đã đảm bảo dinh dưỡng chưa? Cân nặng của cháu như vậy có phải suy dinh dưỡng? (thienthantim84@...)

Trả lời:

Với thực đơn em mô tả thì cháu ăn quá nhiều so với lứa tuổi, cả sữa lẫn bột. Vì ở lứa tuổi này trẻ chỉ cần ăn 3 bữa bột và khoảng 500-600ml sữa một ngày.

Nhưng ăn nhiều như vậy mà cháu lại vẫn thiếu hơn 1kg so với tháng tuổi. Tuy chưa suy dinh dưỡng nhưng cháu đang ở tình trạng bị đe dọa suy dinh dưỡng. Em cần xem lại thành phần các bữa bột có đủ các chất dinh dưỡng hay không?

Ở lứa tuổi này một bữa bột cần phải có: 20g thịt (cá, tôm) ăn cả cái, 5ml dầu hoặc mỡ ăn, 10g rau xanh.

Do em không mô tả tình trạng đi ngoài của cháu nên tôi không biết cháu có bị rối loạn hấp thu hay không. Cháu ăn nhiều mà vẫn không đủ cân có thể do hấp thu kém hoặc chất lượng các chất dinh dưỡng trong bữa ăn chưa đủ, nhất là dầu mỡ và chất đạm.

Bác sỹ Lê Thị Hải - Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Đầu hè đã xanh mặt chuyện an toàn ăn, uống

- Cha mẹ hốt hoảng thấy con uống sữa nhập khẩu vẫn bị suy dinh dưỡng, thực khách tái mặt vì ngộ độc thức ăn đường phố, ... Những mối lo của người dân về chất lượng và an toàn về sinh thực phẩm trở nên nóng bỏng hơn khi những ngày hè oi ả đang bắt đầu.

Thấp thỏm từng miếng ăn

Đầu hè oi ả, nỗi lo ngại của người tiêu dùng về chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm càng trở nên nóng bỏng. Trong khi những

Bạn đọc Báo SGGP giúp anh Dương Văn Sơn 8,5 triệu đồng

Trang Nhịp cầu nhân ái ngày 26-4-2010 có bài Một gia đình trong cảnh khốn cùng, viết về hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật của anh Dương Văn Sơn (ở ấp Mương Đào C, xã Vân Khánh, huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang) bị bệnh lao phổi. Hai con của anh, một cháu bị suy dinh dưỡng nặng, một cháu bị bệnh tâm thần; gia đình khó khăn, không ruộng đất. Cả gia đình sống bằng nghề làm thuê mướn nên không có khả năng chữa bệnh.

Sau khi báo đăng bài, bạn đọc khắp nơi gởi tiền giúp gia đình anh Sơn 8,5 triệu đồng chữa bệnh. Thay mặt gia đình anh Sơn, Báo SGGP chân thành cảm ơn tấm lòng vàng của bạn đọc gần xa.

M.Q.

Dinh dưỡng và hệ miễn dịch của trẻ..

(24h) - Hệ miễn dịch được xem là hệ thống bảo vệ tự nhiên của con người, được ví như “hàng rào chắn” trước tác nhân xâm nhập như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm…

Hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ ngăn ngừa, hạn chế những yếu tố xâm nhập trên, giúp hạn chế bệnh tật và ốm yếu, hoặc khi ốm cũng thường “qua loa” và tự khỏi.

Vậy đâu là nguyên nhân ảnh hưởng đến “sức khỏe” của hệ miễn dịch, dưới đây là phần phỏng vấn với PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia.

- Với cái nhìn tổng quan nhất, theo bà, những yếu tố nào ảnh hưởng đến hệ miễn dịch nói chung và của trẻ em nói riêng?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Hệ miễn dịch được xem là một khả năng tự nhiên cnã cơ thể con người, giúp ngăn chặn vô vàn những yếu tố trong và ngoài cơ thể sẵn sàng tấn công con người bất cứ khi nào. Nhưng hệ miễn dịch lại không giống nhau ở các thời điểm mà là một quá trình hình thành và hoàn thiện dần dần. Và nhìn chung, chúng được hình thành dựa trên các cơ sở như nguồn kháng thể từ sữa mẹ, hoàn thiện trong quá trình sống để thích nghi với môi trường (điều kiện sống, chế độ dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ…). Trong đó có thể nói dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng để có được một hệ miễn dịch khỏe mạnh.

- Như vậy, dinh dưỡng không chỉ giúp trẻ phát triển mà còn mang lại sức đề kháng tốt, có thể chống lại một số căn bệnh thường gặp ở trẻ như tiêu chảy, nhiễm trùng da, viêm đường hô hấp?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Đúng như vậy. Bên cạnh một số vi chất, sự cân đối 4 nhóm dinh dưỡng, đầy đủ thì rất cần lưu tâm đến thành phần chất đạm. Những chất đạm này khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành các acid amin, và các acid amin tiếp tục cấu tạo thành protein cơ thể. Và các phân tử protein cơ thể này là một trong ba thành phần làm nên hệ miễn dịch ngoài các cơ quan, tế bào máu. Bản thân các kháng thể được cấu tạo từ protein

- Như vậy ở đây chúng ta cần phân biệt giữa protein trong thực phẩm và protein cơ thể?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Hai khái niệm này rất dễ bị hiểu nhầm chứ thực tế hoàn toàn khác nhau. Hiểu một cách đơn giản thì không phải là cứ ăn bao nhiêu protein từ thực phẩm thì cơ thể chúng ta sử dụng y như vậy, mà nó cần quá trình chuyển hóa, tổng hợp tạo ra protein đặc thù, giúp cho sự tăng trưởng và phát triển, duy trì các tế bào cơ thể, tăng sức đề kháng. Nhìn chung trẻ không được cung cấp đủ protein sẽ ngừng tăng trưởng, sụt cân, còi cọc, tiêu hóa kém và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.

- Vậy việc “đủ” protein cơ thể phụ thuộc vào những yếu tố nào?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Nhìn chung, lượng protein cần thiết cho cơ thể trẻ sẽ phụ thuộc vào những yếu tố:

- Nguồn protein từ thực phẩm có đủ và đa dạng không.

- Khả năng chuyển hóa từ protein thực phẩm thành acid amin, các chuỗi peptid.

- Có đầy đủ acid amin thiết yếu hay không v.v…

- Qua cuộc trò chuyện vừa rồi, xin bà có thể tóm lược về những góc độ dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Dinh dưỡng ảnh hưởng đến hệ miễn dịch ở nhiều khía cạnh như:

- Chế độ ăn cân đối 4 nhóm thành phần dưỡng chất, đầy đủ các vitamin.

- Khoáng chất thiết yếu.

- Ăn uống đầy đủ đa dạng những thực phẩm chứa protein từ nguồn động vật, thực vât.

- Trong những trường hợp trẻ suy dinh dưỡng, biếng ăn, hoặc cần hồi phục sau mổ, người già tiêu hóa hấp thu kém có thể bổ sung thêm các chế phẩm có chứa acid amin thiết yếu.

-Từ chế độ dinh dưỡng đến sức đề kháng của cơ thể là một quá trình phức tạ, những vấn đề như ăn uống đầy đủ và đa dạng những thực phẩm chứa protein, acid amin thiết yếu… Liệu rằng, chỉ bằng từng ấy thứ, có giải quyết được nhiều tình trạng miễn dịch không?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Quả là từ dinh dưỡng tới hệ miễn dịch là cả một quá trình phức tạp, và tôi cũng đã cố gắng đưa ra tổng quan và cụ thể nhất để giúp bạn đọc có thể hiểu được về bản chất. Và cũng chính vì hiểu được bản chất nên có thể thấy, có rất nhiều điều mà chúng ta có thể làm và làm ngay bây giờ để thay đổi tình trạng miễn dịch của con mà không phải “vin” vào những lý do xa xôi như cơ địa hay một lý do nào khác. Tôi lấy đơn cử như khả năng chuyển hóa protein thực phẩm sang các acid amin phụ thuộc rất lớn vào khả năng hấp thu của trẻ hay quá trình tổng hợp từ các acid amin thành protein cơ thể cũng phụ thuộc vào cơ thể có đầy đủ các acid amin, các vi chất thiết yếu hay không v.v…

- Bà có thể cho biết cụ thể hơn về các acid amin không?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Là yếu tố cấu thành protein cơ thể, nên có thể nói, acid amin là một trong những yếu tố chính có ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Acid amin cũng là thành phần của các enzym, hormon và tham gia vào mọi hoạt động của cơ thể. Trong số 22 acid amin thì có 8 acid amin do cơ thể không tự tổng hợp được mà hoàn toàn phải dựa vào nguồn thực phẩm từ bên ngoài cung cấp, còn gọi là các acid amin thiết yếu. Đó là: isoleusine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan và valine.

- Thiếu acid amin thì sẽ xảy ra tình trạng gì thưa bà?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Có 20 acid amin tham gia chính vào cấu tạo protein. Điều đáng nói là việc tổng hợp các acid amin theo quy luật “tất cả hoặc không”, vậy để cho quá trình tổng hợp protein diễn ra thì buộc phải có đủ các acid amin ở tỷ lệ cân đối. Chỉ cần thiếu một acid amin không phải khiến một, mà rất nhiều protein không được tổng hợp. Vì vậy, thiếu acid amin sẽ làm cho hệ thống miễn dịch bị suy yếu, giảm sản xuất kháng thể, cơ thể mệt mỏi, trẻ chậm lớn, còi cọc, dễ bị mắc các bệnh về hô hấp, nhiễm trùng, viêm đường hô hấp.

- Chúng ta có thường bị thiếu acid amin không thưa bà, và có những thống kê nào về tình trạng thiếu acid amin ở trẻ em hiện nay không?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Tình trạng thiếu acid amin thường xảy ra với người kiêng khem quá mức hoặc chế ăn không cân đối, người suy nhược, chức năng gan suy yếu… Bên cạnh đó, với khẩu phần ăn chủ yếu dựa vào ngũ cốc như nước ta ở một số vùng nghèo thì có thể dẫn tới một số acid amin thiết yếu thường bị thiếu hụt như lysine, threonine, tryptophan, methionine. Với trẻ em thì bên cạnh lý do này, thì còn do trẻ em hệ tiêu hóa còn yếu, khả năng hấp thu từ dinh dưỡng thực phẩm chưa hoàn thiện, tức là quá trình chuyển hóa từ protein thực phẩm thành acid amin còn kém, vì vậy dễ bị thiếu acid amin. Điều này sẽ thấy rõ hơn ở trẻ biếng ăn, lười ăn, suy dinh dưỡng.

- Bà có nói về tình trạng thiếu acid amin nói chung và ở trẻ em nói riêng, trong đó có nhấn mạnh về tình trạng trẻ suy dinh dưỡng, bà có thể lý giải vì sao?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Thường thì trẻ sinh non, thiếu tháng, trẻ không hoặc ít được bú sữa mẹ, môi trường sống ô nhiễm… thì hệ miễn dịch thường kém. Nhưng cần phải nói tới là trẻ suy dinh dưỡng. Trẻ thiếu acid amin khiến khả năng tổng hợp protein kém, từ đó dẫn tới những ảnh hưởng của tổ chức tế bào, kể cả những bộ phận quan trọng của cơ thể (như gan, thận, tim…), khả năng tăng chiều cao, thể trọng của cơ thể, cơ thể trẻ chậm phát triển,… suy dinh dưỡng là chuyện có thể biết trước. Và như ở trên chúng ta cũng nói, thiếu acid amin cũng là nguyên nhân dẫn tới hệ miễn dịch kém. Từ đó có thể nói suy dinh dưỡng, thiếu acid amin và hệ miễn dịch kém có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Nguồn dinh dưỡng cho sự phát triển toàn diện về thể lực

- Như vậy việc bổ sung đầy đủ và cân đối các acid amin cho cơ thể không chỉ khiến cho hệ miễn dịch khỏe mạnh, ngăn ngừa nhiễm bệnh mà còn tránh tình trạng suy dinh dưỡng, đúng không thưa bà?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Đúng như vậy, tình trạng suy dinh dưỡng thường diễn ra với trẻ biếng ăn hoặc ăn nhiều nhưng hấp thu kém. Vì vậy, việc cung cấp đầy đủ các acid amin cần thiết cho cơ thể hàng ngày giúp cải thiện đáng kể các trường hợp như suy dinh dưỡng, suy nhược, chậm lớn, còi cọc…

- Đã có không ít ông bố bà mẹ phiền lòng vì chuyện con đã còi cọc lại hay ốm đau, vậy bà có lời khuyên gì để giải quyết triệt để tình trạng này không?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Để giải quyết tận gốc tình trạng này, chúng ta phải làm song hành nhiều việc, vừa giúp trẻ ăn ngon miệng, vừa tăng cường hấp thu, đồng thời bổ sung những thành phần dinh dưỡng cần thiết. Phần lớn các trường hợp thất bại là khi chúng ta chỉ giải quyết đơn nhất một vấn đề, trong khi chúng lại có mối quan hệ mật thiết với nhau. Ví dụ như trường hợp trẻ suy dinh dưỡng, chúng ta chỉ lo cho con ăn thật nhiều thì cũng chưa đủ vì trẻ suy dinh dưỡng thường thì khả năng hấp thu cũng kém v.v…

- Trên thị trường hiện nay có một số chế phẩm có bổ sung acid amin cho trẻ, trong đó có Mendikids, bà có ý kiến gì về vấn đề này?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Ngoài việc cân đối thành phần dưỡng chất, thì trong những trường hợp nhất định thì việc bổ sung acid amin là cần thiết. Chế phẩm Mendikids có chứa 18 acid amin, trong đó có đầy đủ 8 acid amin thiết yếu giúp khắc phục tình trạng suy dinh dưỡng, miễn dịch kém. Bên cạnh đó là các vitamin nhóm B giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, hấp thu tốt hơn các thành phần dinh dưỡng khác.

Nhìn chung, đây là một gợi ý cho các bà mẹ muốn nâng cao thể lực chống lại bệnh tật cho con mình.

- Chúng ta đã nói rất nhiều về vai trò của acid amin, vậy bà có lưu ý gì với trường hợp trẻ thiếu acid amin không và chúng ta có nên nghĩ tới việc bổ sung acid amin cho trẻ không?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Protein từ thực phẩm là yếu tố cơ sở ban đầu để hình thành các acid amin của cơ thể, vì thế điều đầu tiên để cơ thể không bị thiếu acid amin là cần cung cấp đầy đủ các protein từ thực phẩm. Protein có nhiều nhiều trong thịt, cá trứng, tôm, cua, đậu, một số loại ngũ cốc…

Với trẻ em, do hệ tiêu hóa còn chưa hoàn thiện, hay bị rối loạn tiêu hóa nên quá trình chuyển hóa protein còn kém, có những trường hợp trẻ được ăn đầy đủ protein nhưng vẫn thiếu acid amin. Bên cạnh đó, có một số acid amin, kể cả acid amin thiết yếu rất dễ bị phân hủy qua quá trình chế biến bởi nhiệt, hoặc do bữa ăn chủ yếu là ngũ cốc thì cũng dễ bị thiếu một số acid amin như lysine, threonine, tryptophan, methionine… Vì thế nên, chúng ta nên nghĩ tới việc bổ sung acid amin trong các trường hợp cần thiết như: trẻ suy dinh dưỡng, trẻ mới ốm dậy, biếng ăn là cần thiết.

- Tính cân đối của acid amin quan trọng như thế nào, thưa bà?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Như tôi đã nói, việc tổng hợp các acid amin theo quy luật “tất cả hoặc không”. Chỉ cần thiếu một acid amin không phải khiến một, mà rất nhiều protein không được tổng hợp. Vì vậy, chỉ khi cơ thể có đầy đủ các acid amin, đặc biệt là 8 acid amin thiết yếu thì sự tổng hợp protein của cơ thể mới trở nên hoàn hảo. Chúng ta thường được nghe tới ví dụ, gạo thiếu lysine, và phần nào thiếu cả trytophan và methionine, giá trị sinh học chỉ có 65% so với protein cơ thể cần, nhưng hỗn hợp “gạo – đậu nành” hay “đậu xanh – mè – đậu phộng” lại có giá trị sinh học rất cao nhờ đậu nành giàu lysine, mè giàu methionine và đậu phộng giàu trytophan, đã bổ sung các acid amin thiếu hụt của gạo. Việc khuyến cáo ăn uống đầy đủ, đa dạng các thực phẩm cũng là vì vậy.

- Bà có lời khuyên gì để tăng cường hệ miễn dịch của trẻ nói chung, thông qua dinh dưỡng nói riêng không?

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm:

Để tăng cường miễn dịch cho trẻ, cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý (cân đối, đầy đủ, đa dạng thực phẩm để có đủ các thành phần dinh dưỡng trong chế độ ăn), nên cho trẻ bú sữa bé đến 2 tuổi, tạo điều kiện cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời, thể dục thể thao, chế độ nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung đầy đủ các acid amin, đặc biệt là các acid amin thiết yếu.

Qua bài phỏng vấn với PGS.TS Nguyễn Thị Lâm có thể thấy rằng để trẻ phát triển khỏe mạnh, Trẻ cần có một chế độ dinh dưỡng hợp lý và việc bổ sung các chất dinh dưỡng đặc biệt là các acid amin thiết yếu trong các chế phẩm là vô cùng cần thiết. Vì vậy các bà mẹ ngay từ lúc này hãy lưu ý để bổ sung dinh dưỡng cho trẻ một cách toàn diện.

Thông tin cho bạn: Siro Mendikids cung cấp nguồn dinh dưỡng cho sự phát triển toàn diện về thể lực và trí tuệ. Sản phẩm là sự kết hợp hoàn hảo 18 acid amin thiết yếu cơ thể không tự tổng hợp được. Các acid amin này tham gia vào quá trình hình thành và duy trì cấu trúc, chức năng sinh lý của cơ thể.Taurin có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa của hệ thần kinh đặc biệt là võng mạc mắt. Kích thích tăng trưởng các mô cơ thể, tham gia quá trình hấp thu chất béo. Lysine giúp hấp thu canxi và tạo collagen để giúp quá trình tạo mô liên kết của da, xương, sụn giúp thúc đẩy quá trình tạo chiều cao, phát triển các men tiêu hóa, kích thích ăn ngon, tăng miễn dịch. Bên cạnh đó, Mendikids còn chứa 5 vitamin nhóm B giúp ăn ngon miệng và hấp thu tốt hơn các thành phần dưỡng chất khác. Từ đó, nâng cao thể lực để chống lại bệnh tật, giải quyết tận gốc vòng luẩn quẩn: Biếng ăn – suy dinh dưỡng – hệ miễn dịch kém – biếng ăn…

Sản phẩm phân phối rộng rãi trên toàn quốc.

Bởi: Công ty Cổ phần Y học Quốc Tế - INTERMEDIC

Số 24 - Ngõ 61/23 – Trần Duy Hưng – Cầu Giấy – Hà Nội

ĐT: 04.3556.6826 – 04.2214.6826 – 04.7306.6826

Email: intermedicvn@gmail.com

Thông tin chi tiết sản phẩm click tại đây

Hoặc truy cập tại Website: www.intermedicvn.com